یک گفتگوی خودمونی طلبگی در مورد دوگانه درس و کار
ماجرا از جایی شروع شد که یکی از مخاطبان کانال و سایت مسیر طلبه، با دیدن یکی از پیام های کانال رو که در مورد مشاغل طلبگی و شرایط احراز این مشاغل اطلاع رسانی کرده بود، براش سوال پیش میاد که چرا اساتید در مدرسه دائم به طلبه ها میگن فقط باید درس بخونید و چرا ما داریم تبلیغات مشاغل طلبگی رو ارائه می کنیم. لذا این سوال رو پرسیده و گفتگوی زیر شکل گرفته. پیشاپیش از ضعف تالیف و عدم رعایت نکات نگارشی در این متن پوزش می طلبیم.
موسوی
سلام خسته نباشید
کانال خیلی خوبی دارید. البته گاهی مطالب، خیلی مخالف چیزی هست که تاحالا شنیدیم… هرچند خدا رو شکر میکنم که تو همین سال دوم طلبگی با این نظرات مخالف آشنا شدم که اگر قرار بود بپذیرم همین اول راهی بدونمش. اگرم قرار بود رد کنم از همین اول مطمئن باشم که راهم درسته…
یکی از چیزایی که شنیدیم :
طلبه چرا باید – مثلا- مهدکودک بزنه؟
ینی چی که طلبه مثلا بره برای بچه ها برنامه اجرا کنه؟
واسه این کارا که نیاز نبود بیای حوزه!
البته منطقی هم بنظر میرسه برای مجری کودک و نوجوان شدن که نیازی به درس حوزه خوندن نیست! الان مثلا عموپورنگ موفق تره یا عمو روحانی؟ من فکر میکنم عموپورنگ چون تخصصی وقت گذاشته واسه کارش. و اگر میخواست مذهبی تر هم باشه میتونست مطالعات دینی داشته باشه و میشد یه عموپورنگ مذهبی. یا مثلا طلبه ی عکاس طلبه ی نقاش.
خب نیازی نبود اون آدم عمرش رو صرف کنه و بیاد درس حوزه بخونه…هنرمند متعهد بودن لزوما به معنای طلبه- هنرمند بودن نیست!
البته این چیزی که میگم راجب همه حرفه ها صادق نیست مثلا نویسندگی خب یه کاریه که هرچی بیشتر علم داشته باشی بهتر انجام میشه
کما اینکه خیلی فلاسفه یا روانشناسا داستان مینوشتن
رضایی
سلام
ممنون از اینکه مخاطب ما هستید و مارو دنبال می کنید مطالبی که فرمودید رو خوندم
ما فکر می کنیم دلیل این طرز فکر برمی گرده به چیزی که در مدارس به ما القا می کنند و برنامه قدیمی و غیر قبل تغییری که ارائه میشه و توان تغییرش هم وجود نداره
اشکال از جایی شروع میشه که آموزش های حوزه مطابق با انتظارات جامعه از ما طلبه ها نیست برنامه قدیمی و پر مشکل حوزه همه طلبه ها رو به مسیر اجتهاد در فقه و اصول میبرهنه حتی اجتهاد در دین. اما الان جامعه از ما انتظار داره همه معضلاتش رو پاسخ بدیم اما حوزه ضعف آموزشی خودش رو نمی پذیره و چون برنامه ای برای تربیت طلابی که به درد جامعه بخورن نداره سرش رو کرده تو لاک خودش و طلاب نوآور رو تحویل نمیگیره طلابی که به ندای رهبری پاسخ میدن و آماده پاسخگویی به جامعه میشن رو بهشون بها نمیده.
موسوی
بحث من اجتهاد نیست بحث کارهای بزرگتر نسبت به یه سری کارهاست حالا نه لزوما اجتها.د فرض کنیم در حد یه کارشناس مذهبی یه مدیر مجموعه فرهنگی یه مشاور حرفه ای یه متخصص قرآنی یه مولف یه…
نه دیگه عمو روحانی و یا کارهای خردی که واقعا نیاز به حتی سطح دو هم ندارن بعضا چه بسا اون وقتی که واسه سطح دو میذارن رو میذاشتن مثلا لیسانس روانشناسی یا کودک یاری میخوندن و کنارش مطالعات دینی داشتن مفیدتر بود بعضی نیروهای مذهبی هم فکر میکنن برای اینکه تو کارهنری یا فرهنگی خودشون موفق باشن حتما باید طلبه بشن مثلا میگن حتما طلاب برن دنبال مثلا تصویرگری خب اگر قراره تصویرگر بشی چه نیازی هست درس حوزه بخونی.
رضایی
کاملا موافقم
موسوی
خب الان نسبت این قضیه، پس این کارویژه هایی که توی مباحث مسیر طلبه معرفی میشن و ازشون حرف زده میشه چیه ؟ مثلا استخدام آموزش و پرورش اگر قراره معلم بشم چرا برم سراغ طلبگی که هیچی از تدریس و روابط با شاگرد و… نداره؟ از طرفی کلی درسهایی هست که ربطی به معلمی نداره ضمن اینکه دانشگاه تخصصی هست که معلم های متدین میتونه تربیت کنه و من میتونم تدین خودمو با مطالعات شخصی تضمین کنم.
رضایی
به نظر ما همه چیز اونی نیست که شما میفرمایید. ما در اسناد چشم انداز ۱۴۱۴ حوزه های علمیه، حدود ۲۶۰ عنوان کارویژه طلبگی داریم که فقط طلبه ها باید اون عناوین رو بپذیرند و بهش مشغول باشند مثلا استخدام در آموزش پرورش به معنای معلم ریاضی یا ناظم مدرسه نیست بلکه به معنای تصدی امور تربیتی در مدارس علمیه و مشاوره مذهبی و دینی است
ضمن اینکه عرض کردم مشکل دروس طلبگی، ربطی به وظایفی که طلاب باید به عهده بگیرند نداره این مشکل برمی گرده به برنامه های تخصصی لازم برای طلاب که متاسفانه بهش توجه نمیشه
موسوی
این سند که میفرمایید رو کجا تدوین کرده؟ کاش در اختیار طلبه ها باشه مستقیما
رضایی
این سند غیر رسمی است و حوزه علمیه قم تدوین کرده و به صورت محرمانه در اختیار ما قرار داده البته ما در سایت به صورت تغییر یافته منتشر کردیم
موسوی
چرا باید سند به این مهمی محرمانه باشه؟ 🤔🙁
بله من این فایل رو مطالعه کردم خیلی جامع و تمیز بود یه ذهنیت کل نگر میده به مخاطب اما به نظرتون میشه سندی که هنوز تایید نشده، روش کار بشه؟ درسته ینی؟
رضایی
از نظر خیلی از بزرگان و اساتید حوزه نتایج این سند درسته. انقدر ضعف داریم تو تربیت نیرو که این چیزا کمترین کاری است که میشه کرد این جدول کار خود ماست ما با مطالعه اون سند یک نوآوری داشتیم و این فایل رو تولید کردیم.
ضمن اینکه مشکل، عدم تایید نیست مشکل زمان بر بودن پروسه تایید است. قطعا مراجع و مدیران حوزه هم این کارا رو تایید میکنن فقط زمان میبره
موسوی
و اگر اومدیم و تایید نکردن؟
رضایی
بازم ما مشکلی نداریم اساتیدی که کارهای ما رو تایید کردند که سرشون به تنشون می ارزه در ثانی ما یک گروه مستقل هستیم وابسته به هیچ ارگانی نیستیم از جایی هم پول نمی گیریم لذا تایید نکردند هم مشکلی نداریم مهم اینه که طلاب با این آموزش ها می تونن اقلا یک خدمتی به جامعه بکنن و در کنارش معیشتشون رو تامین کنند دیگه لازم نیست برن اسنپ کار کنند مسافرکشی و سبزی فروشی و عطاری باز کنند.
موسوی
بله با این قسمت به شدت موافقم… یا عطاری یا سه دهه ی فجر و صبر و زجر
رضایی
خدا خیرتون بده من دلم برای فرد فرد طلبه ها میسوزه که بدون شناخت وارد حوزه میشن و بعد که میبینن به جایی نمیرسن مجبورن جوانی ضایع شده خودشون رو با کارهای یدی جبران کنند لذا برای جلوگیری از این اتفاق روی آوردیم به اینکه رسالت های طلبگی رو معرفی کنیم تا برای انجام اونا آماده بشن
موسوی
ما یکی از اساتیدمون مکررا تاکید میکردن که طلبه ای که بره اسنپ کار کنه شان خودشو زیرپا گذاشته و برکتی هم نداره می‌گفتیم خب چه کنن پس؟ میگفتن طلبه اگر زرنگ باشه از راه طلبگی هم میتونه پول دربیاره تدریس و تبلیغ و تالیف و…
این سوال هم مطرحه که آیا درسته بخاطر درآمد کار طلبگی کنن؟ برکت کار طلبگی به اخلاصش بوده همیشه
رضایی
خب الان به ایشون بفرمایید کجا تو حوزه این چیزا رو به ما آموزش میدین که بریم باهاش پول دربیاریم برای اینکه نفس این استاد شهید نشه ما میگیم طلبه ها به خاطر علف اسبشون کار کنن. مگه برکت فقط تو گرسنگی است؟ در ثانی زن و بچه اش چه گناهی کردن. اگه خودش تنها بود یک چیزی. اما عیالات رو تو این دنیای فعلی باید چه کنند. اخلاص ربطی به دریافت حق الزحمه نداره. اخلاص در تولید کار فاخر میتونه خودشو نشون بده در عمر گذاشتن و مایه گذاشتن در مسیر تولید یک محصول دینی. نه با لنگ رو لنگ اندختن و تنبلی به بهانه اخلاص.
موسوی
چیزی که میگن اینه که من اگر قراربود دنبال پول و درآمد باشم نمیومدم طلبه بشم طلبگی ینی همین ساده زیستی
رضایی
ما چنین عقیده ای نداریم. ساده زیستی در صورتی است که پول داشته باشی و ساده زیست باشی. نه اینکه از سر فلاکت و نداری مجبور باشی ساده زیست باشی. درآمد داشته باش در راه اسلام هزینه کن. نه اینکه چون میخوای ساده زیست باشی بزنی به در تنبلی و بی عاری و بی کاری و بی محصولی. بهانه ساده زیستی برای توجیه تنبلی برخی طلاب است.
موسوی
من این رو به عینه دیدم که بعضی طلاب واسه این سراغ کار نمیرن که به شدت درس میخونن واقعا هم به شدت درس میخونن و متخصص شدن توی تحصیل شون و بحث تنبلی در میون نیست هرچند خانواده شون سختی میکشن ولی خب اینجا یه دوگانه هست
درس و علم و تخصص عملی و درآمد و تامین معیشت
رضایی
من خودم تا سال سوم درس خارج به شدت درس خوندم در تمام دوران طلبگی معدل بالای ۱۸ داشتم الان هم ۹ سال سایقه تدریس در سطح یک و دو دارم اما سوال اینجاست:
بعدش که چی؟
همینایی که یادگرفتم رو به یک عده درس خون دیگه یاد بدم که باز اونا به بعدی ها یاد بدن؟
موسوی
بله قبول دارم که نباید آدم صرفا حملةالعلم باشه البته نمیدونم چقدر درسته ولی نظر خودم اینه اما توی اون افرادی که میگم هر دو مدلش رو دیدم هم کسایی که روزی ۱۶ ساعت درس خوندن و خیلی قوی شدن ولی الان صرفا تدریس میکنن. هم کسایی که خیلی درس خوندن و سراغ کار نرفتن که بتونن با ذهن متمرکز و با تمام توان بخونن و الان مثلا مبلغ هستن یا مثلا پاسخگو هستن اما باز هم معتقدن نباید برن دنبال پول
رضایی
ما باید به طلاب یاد بدیم که با افزایش مهارت های خودشون این درسی که میخونن رو کاربردی کنن و به محصول مورد نیاز جامعه فعلی تبدیل کنن. ما باید جا بندازیم که کار طلبگی هم جزئی از رسالت های طلبگی است از بس درس خوندن رو بزرگ کردیم و تنها راه خدمت و سربازی به امام زمان میدونیم که هر کس میره سراغ کار طلبگی رو شهروند درجه ۲و۳ محسوب می کنیم و این خودش کشتن ظرفیت های طلبگی رو به همراه داره چون اونایی که استعداد درس خوندن ندارن اعتماد به نفسشون رو از دست میدن و مجبور به ترک طلبگی میشن
موسوی
کار طلبگی منظور کدوم کارهاست؟ فقط کارهای کمتر تخصصی؟ یا نه کارهای خیلی تخصصی رو هم در بر میگیره؟ مثل مدیریت و تالیف و حتی مناصب بزرگ البته یه نکته ای اینجاست
اگر یه عده علم رو به نفرات بعدی یاد ندن چجوری منتقل بشه علم؟ مثلا ابن سینا اگر کتابی نمی نوشت شاگردی تربیت نمیکرد و فقط طبابت می‌کرد که از علمش بهره مستقیم ببره، الان اسمی از خودش و دانشش بود؟ علامه طباطبایی اگر تدریس نمیکردن، شهید مطهری و امثال ایشون تربیت میشدن؟
قطعا نه
رضایی
کسی منکر لزوم تدریس نیست ما در حوزه سه ساحت وظیفه و رسالت داریم
تفقه
ابلاغ
اقامه
اما متاسفانه حوزه فقط مارو برای بخش اول تربیت میکنه ولی اتفاقا جامعه اون دوتای دیگه رو از‌ما میخواد ما میخوایم بگیم افرادی که به کارهای طلبگی چه بزرگ چه کوچک می پردازن اونا هم باید خودشون رو بزرگ بدونن تو حوزه تک بعدی بار میان افراد
موسوی
فقط این مشکل برای من وجود داره :
دوگانه درس و کار
رضایی
پاسخ ما اینه کسب آمادگی برای کار طلبگی در کنار درس
موسوی
الان که فکر میکنم مثل تفاوت یه کارگاه شخصی با یه کارخونه و بعدم با یه شهرک صنعتیه هرکدوم تو جای خودشون ارزشمندن
رضایی
احسنت خدا به فهم شما برکت بده. معلومه که انسان روشنی هستین. من به این نتیجه رسیدم که تاثیر یک‌طلبه ساده در یک‌روستا گاهی جدی تر و لازم‌تر از مجتهدین در فقه و اصول است.
موسوی
ولی یه سری افرادم هستن که تونستن تو حوزه جای خودشون رو و رسالت خودشون رو خوب انجام بدن. ینی تونستن از محتوای دروس حوزوی، محتوای دینی مخاطب پسند و مفید تولید کنن و ارائه بدن مثلا یکیشون آقای پناهیان یا مثلا آقای قرائتی ولی من تابحال نشنیدم از هیچکدوم ازین بزرگواران که ایرادی به محتوای دروس حوزه بگیرن… البته بجز آقای قرائتی که ایشونم به حذف محتوای درسی اشاره نداشتن فقط میگفتن کنار دروس باید مهارت آموزی باشه
رضایی
من‌خودم بارها در مدرسه نواب از شخص آقای قرائتی شنیدم در مورد عدم‌نیاز به خوندن کفایه برای بسیاری از طلابی که نمی خوان مجتهد بشن خود آقای پناهیان اصلا محصول حوزه نیست. محصول تلاش فردی و شخصی خودشه. حوزه فقط زمینه رشد ایشون رو فراهم کرده یعنی هویت طلبگی به ایشون بخشیده. اما موفقیت ایشون مرهون تلاش خودش بوده.
موسوی
ما البته با یک موج دیگه هم مواجهیم موج برو هنرمند شو برو بلاگر اینستاگرام شو بروعکاس شو برو… ینی اطراف ما زیاد هست توصیه به کارهای رسانه ای که به نظر من نیاز به یک پایه حوزه خوندن هم نداره این رو هم توی متون و محتواهای کانال درنظر بگیرید
رضایی
چشم من خودم این چیزارو توصیه نمیکنم اینجور افراد دیگه‌خیلی سطحی دارن وارد میشن هنوز هیچی از علم دین نمیدونه رفته بلاگر شده بحث هم‌میکنه غلط و سطحی و کم‌عمق ما هرکاری توصیه کردیم در‌کنارش گفتیم: برای یک اقدام کامل و با اخلاص طلبگی که فردا سرمون پیش حضرت بلند باشه سه تا فاکتور لازم داره
دانش
مهارت
بصیرت
برای هریک از مشاغل و کارویژه ها
موسوی
درسته ممنون از راهنمایی هاتون
رضایی
ارادت. خوش حال شدم از گفتگو با شما
پاسخ‌ها