بازگشت به دوره

درس هشتم:مراعات حلم و رفق

0% تکمیل
0/0 مرحله‌ها
این دوره هیچ بخشی ندارد.
درس 0 از 0
درحال پیشرفت

درس هشتم:مراعات حلم و رفق

aidamousapour · 6 اردیبهشت 1399

در پایان این درس از فراگیر انتظار می رود:

  1. معنی حلم را یاد بگیرد.
  2. بداند که در تربیت مداومت مهم است.
  3. زمان شناس در توصیه باشد.

مراعات حلم و رفق که در روایات بسیار تاکید شده است، نیز از لوازم تدریج است.

امیرالمومنین علیه السلام می فرماید: اَلحلمُ وَ الأناةُ تَوأمانِ یُنتِجُهُما عُلُوُّ الهِمَّه، بردباری و درنگ با هم و هر دو نتیجه همت بلند هستند. (نهج البلاغه، حکمت ۴۶۰).

حلم یعنی صبر کردن برای رشد، وقتی همت کسی بالا باشد، برای رسیدن دیگری صبر می‌کند و از شتاب بی جا خودداری می کند.

مرد مسلمانی بود که همسایه ای نصرانی داشت. این مرد مسلمان همسایه اش را به اسلام دعوت کرد و او پذیرفت و مسلمان شد. سحر روز بعد، مرد مسلمان در خانه همسایه تازه مسلمانش رفت و در زد. از خواب بیدارش کرد و همراه خود به مسجد برد. بعد از نماز صبح، مرد تازه مسلمان برخواست که به خانه برگردد، اما همسایه اش مانع شد و گفت نماز ظهر نزدیک است. نشست تا نماز ظهر را بخواند. بعد از نماز، مرد مسلمان رو به همسایه اش گفت تا نماز عصر چیزی نمانده. بعد از نماز عصر خواست به منزل برگردد، اما دوباره مرد مسلمان مانع شد و گفت: الان پایان روز است و نماز مغرب خیلی نزدیک است.

به این ترتیب او را تا نماز عشا نگه داشت و بعد از آن هر دو به خانه برگشتند. سحر روز بعد، وقتی مرد مسلمان به در خانه همسایه اش رفت تا او را به مسجد ببرد، بدون اینکه شخص تازه مسلمان در را روی او باز کند، گفت: برو برای دینت آدم دیگری را پیدا کن که بیکار باشد. من کار و زندگی دارم.

امام صادق علیه السلام در مورد این فرد فرمودند: او از همان دری که شخص را وارد اسلام کرده بود، خارج کرد. حضرت علی علیه السلام در سفارشی به حارث همدانی درباره تربیت نفس و انس دادن آن با عبادات، به رفق و مدارا و پرهیز از اجبار و اکراه توصیه کردند و فرمودند: نفس خود را در واداشتن به عبادت فریب ده، و با آن مدارا کن و به زور و اکراه بر چیزی مجبورش نساز. بلکه در وقت فراغت و نشاط به کارش گیر، مگر در آن چه که بر تو واجب است و باید آن را در وقت خاص خودش به جا آوری. (نهج البلاغه نامه ۶۹)

مداومت بر عمل:

در تربیت برای حصول نتیجه، علاوه بر تدریج، نیازمند به استمرار و مداومت هستیم.

حضرت علی علیه السلام می فرمایند: قلیلٌ مَدومٌ علیهِ خیرٌ مِن کثیرٍ مملولٍ منهُ. کار اندکی که بر آن مداومت کنی، بهتر است از کار زیادی که از آن خسته شوی. (نهج البلاغه حکمت ۴۴۴). در این روایت علاوه بر تاکید بر شروع ازکم، بر مداومت بر عمل تاکید می‌کند.

در مورد استمرار و مداومت بر عمل، روایات متعدد داریم، از جمله امام باقر علیه السلام فرمودند: أحَبُّ الأعمالِ إلی الله ما داوَمَ العبدُ علیهِ و إن قَلَّ. محبوب ترین کارها نزد خداوند کاری است که آدمی بر آن مداومت ورزد، گرچه اندک باشد. (کافی ج ۲ ص ۸۲)

اندکی تامل:

روایتی دیگر در این مورد بیان کنید.

زمان شناسی:

از سوی دیگر، مربی باید مانند پدر، دلسوز باشد. نباید متربی را رها کند تا سر او به سنگ بخورد، بلکه باید همه ی زمینه ها را برای رشد متربی فراهم کند. مربی باید تمام بسترها و زمان‌های مناسب را شناسایی کند، چراکه توصیه ها اگر زودتر از موعد باشد نتیجه نمی‌گیرد، همچنین است اگر دیرتر باشد. بی شک خداوند هم در این مسیر مربی را یاری می کند تا  به راه ها و اقدامات شایسته دست پیدا کند، چرا که فرمود: و الذینَ جاهدوا فینا لَنَهدِینَّهُم سُبُلَنا، و راه‌های خویش را به آنان که در راه ما بکوشند، نشان می‌دهیم. (عنکبوت ۶۹)

سوالات:

  1. از لوازم تدریج مراعات حلم است، حدیثی بیان نمایید؟
  2. در تربیت برای رسیدن به نتیجه به چه چیزهایی نیاز است؟

پاسخ‌ها

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

PHP Code Snippets Powered By : XYZScripts.com