ضرورت انتخاب آگاهانه

تفاوت انسان با مخلوقات دیگر خداوند این است که دارای اختیار است. موهبتی بزرگ که سعادت و شقاوت او را رقم می زند. تفاوت دیگری که از همین اختیار نشات می گیرد مسئولیت است. ما انسان ها در برابر هر عملی که انجام می دهیم مسئولیم و باید بتوانیم در برابر عواقب تصمیمات خود پاسخگو باشیم.

هر قدمی که ما بر می داریم با یک انتخاب همراه است. هر اقدامی که می کنیم در واقع انتخابی کرده ایم که می تواند در موفقیت یا شکست ما موثر باشد. در واقع زندگی گذشته ما پر از انتخاب های کوچک و بزرگ است که همگی آنها مهم و مهم تر بوده و در رسیدن ما به موقعیت فعلی نقش بسزایی داشته اند. ما در گروی انتخاب های خود هستیم. و باید بدانیم انتخاب های فعلی ما نیز در زندگی آینده خود و چه بسا دیگران تاثیر بسیار زیادی خواهد داشت.

با توجه به این مطالب، به نظر شما برای موفقیت در آینده و رقم زدن سرنوشت مطلوب و در نتیجه رسیدن به سعادت دنیوی و اخروی و به بیان دیگر برای گرفتن تصمیمات درست و انتخاب های خوب چه باید کرد؟.

قبل از پاسخ به این پرسش مهم بهتر است کمی به انتخاب های گذشته خود فکر کنیم. آیا تا به حال انتخابی داشته اید که سرنوشت شما را تغییر داده باشد و از انجام آن پشیمان شده باشید. چه عواقبی را به دنبال داشته است. فرض کنید شخصی که می خواهد در آزمون استخدامی برای کارخانه ای در تبریز شرکت کند، به ترمینال برود و بدون اینکه پرس و جو کند، به اشتباه سوار اتوبوسی شود که به بندر عباس می رود. به ظاهر انتخاب ناآگاهانه و ساده ای انجام داده و به راحتی می توانست با یک سوال ساده سوار اتوبوس تبریز شود، اما عواقبی که از این اتفاق به ظاهر ساده دامن گیر او می شود بسیار غم انگیز و نگران کنده است. او عمر خود را در راه بندر عباس به هدر داده و هزینه سفرش به تبریز را نیز از دست داده است. از آزمون استخدامی آن کارخانه جامانده و آن شغل ارزشمند را نیز از دست داده است. شغلی که می توانست سرنوشت او را تغییر دهد و به موفقیت های چشمگیری برساند. همه این ها را به تاثیرات روحی، روانی و سرخوردگی های ناشی از این اتفاق اضافه کنید. اتفاقی که می توانست با یک انتخاب آگاهانه به شکلی رقم بخورد که مطلوب او باشد و به موفقیت او منجر شود.

یکی از انتخاب های مهم زندگی ما انتخاب همسر است. انتخابی که می تواند در رضایت قلبی ما از زندگی مشترک موثر باشد. هیچ کس نمی تواند با کسی که قلبا دوستش ندارد سال ها زیر یک سقف مشترک زندگی کند. چه اینکه چنین زندگانی اسف باری بیشتر شبیه زنده مانی دو زندانی در یک سلول است که به اجبار در کنار هم قرار گرفته اند. عواقب انتخاب اشتباه همسر بسیار وحشتناک و غیر قابل جبران است. نارضایتی قلبی، روابط سرد، عدم رشد عاطفی و تربیت صحیح فرزندان، طلاق عاطفی، طلاق و جدایی، آسیب های اجتماعی فرزندان طلاق، آسیب های اجتماعی زنان مطلقه و مردان مجرد و بسیاری از عواقب خطرناک دیگر که همگی ناشی از یک انتخاب ناآگاهانه است. انتخابی که می تواند با به کارگیری مهارت انتخاب اگاهانه به درستی انجام شود و مزایای انتخاب صحیح را به دنبال داشته باشد. همانطور که متوجه شدید گاهی یک انتخاب فردی و شخصی، می تواند اثرات اجتماعی بسیار گسترده ای چه در جهت مثبت و چه در جهت منفی داشته باشد.

کار به اینجا ختم نمی شود. در مثال های بالا بازهم فرصت برای جبران کردن وجود دارد. با شرکت در آزمونی دیگر یا تجدید فراش با همسر متناسب شاید بتواند گذشته ها را جبران کرد، اما برخی چیزها به هیچ عنوان برگشت پذیر نیست. برای مثال عمر رفته هیچگاه باز نخواهد گشت. آنجا که ما با انتخاب اشتباه خود سبب ضایع شدن عمر گرانمایه و از بین رفتن فرصت و انرژی جوانی خویش می شویم دیگر با هیچ ترفندی نمی توانیم این اشتباه را جبران کنیم. فردی که شش یا هشت سال از عمر خود را صرف تحصیل در رشته ای کرده که نه با استعداد و علاقه او هاهنگ بوده و نه مهارت و توانمندی لازم را برای اشتغال متناسب با رشته تحصیلی اش دارد، بهای بسیار گزافی را صرف به دست آوردن چیزی کرده که به هیچ عنوان نمی تواند از آن بهره ای ببرد. و این به معنای تباه ساختن نعمتی است که خداوند به رایگان در اختیار ما قرار داده اما ارزشش با طلا نیز برابری نخواهد کرد.

از دیگر عواقب انتخاب ناآگاهانه تردید و پشیمانی در تصمیم گیری است. انتخابی که بدون مطالعه، مشورت و فکر باشد همیشه با احتمال تغییر همراه خواهد بود. کسی که بدون تحقیق در مورد گزینه های مختلف پیش رو دست به انتخاب می زند، نمی تواند از تصمیم خود دفاع کند و همیشه در گوشه ای از ذهنش به گزینه های دیگر می اندیشد. چنین فردی هیچگاه از تصمیم فعلی خود رضایت کامل را ندارد و ممکن است با اندک فشار و سختی اعتماد به نفس خود را از دست داده و تصمیمش را عوض کند. گردشگری را تصور کنید که بدون تحقیق در مورد اماکن گردشگری شهر شما یکی از آن ها را انتخاب کرده است. وقتی به آنجا می رسد و در می یابد که آن مکان با تصوری که در ذهن داشته مطابقت ندارد، فورا با خود می گوید ای کاش به مکان دیگری رفته بودم. اما دیگر فرصت آن روز را از دست داده و از موقعیت فعلی خود نیز لذت کافی را نمی برد. اما اگر قبل از عزیمت به آنجا، اماکن دیگر را بررسی کرده و دریافته بود که انتخابش بهترین انتخاب ممکن است، تردید وی از بین رفته و با اعتماد به نفس و رضایت کامل از انتخاب خود لذت می برد.

آماری در مورد کارمندان وجود دارد که می گوید ۶۰ درصد آن ها از شغلشان ناراضی اند. با کمی تامل در این آمار می توان دریافت که چرا سیستم اداری کشور تا این مقدار فشل و از کار افتاده است. کسی که شغلش را خودش انتخاب نکرده و صرفا از روی ناچاری مسئولیتی را به عهده گرفته و از انجام آن راضی نیست نه در آن شغل بازدهی مناسبی دارد و نه به رشد و پیشرفتی در آن شغل دست پیدا می کند. در مقابل اغلب کارمندانی که از شغلشان راضی هستند و به بیان دیگر آن را آگاهانه و از روی اراده خود و تحقیق و مطالعه انتخاب کرده اند، علاوه بر جلب رضایت ارباب رجوع و بازدهی بیشتر، پله های ترقی را زودتر از بقیه طی کرده و به پست های بالاتر دست پیدا می کند. پر واضح است که اگر شما رئیس یک اداره باشید و بخواهید به سفری یک هفته ای بروید کارمندی را جانشین خود قرار می دهید که از همه منظم تر است، کارش را با علاقه انجام می دهد، مراجعین از او رضایت کامل دارند و از همه مهمتر شما نیز از عملکرد او راضی هستید.

آنچه گفته شد عواقب شوم و جبران ناپذیر انتخاب ناآگاهانه بود. انتخاب هایی که ما همیشه و در هر لحظه از زندگی با آن ها سروکار داریم و هر کدامشان می توانند مسیر زندگی ما را تغییر دهند. در نتیجه می توان فواید انتخاب اگاهانه و از روی تحقیق و مطالعه را در چند جمله خلاصه کرد.

رقم زدن آگاهانه سرنوشت (آزمون استخدامی)

جلوگیری از اتلاف عمر و انرژی (انتخاب رشته تحصیلی)

احساس اطمینان و رضایت قلبی (انتخاب همسر)

اعتماد به نفس و استواری در تصمیم (انتخاب مکان گردشگری)

رشد و پیشرفت سریع و بازدهی بیشتر (کارمندی که از شغلش راضی است)

حال که با عواقب ناشی از انتخاب نادرست و فواید انتخاب اگاهانه آشنا شدید، باید به این سوال مهم پاسخ داد که چگونه می توان برای دستیابی به موفقیت در آینده تحصیلی و شغلی خود در مسیر طلبگی تصمیمی آگاهانه گرفت. تصمیمی که سرنوشت ما را رقم خواهد زد. نه اینکه دست روی دست بگذاریم تا سرنوشت تصمیمی را برای ما رقم بزند.