در سال های اخیر برای سخنرانی های انگیزشی بارها به مدارس علمیه رفته ام و در میان طلاب حاضر شده ام و با بیان مطالبی که به طلاب انگیزه دهد تا برای انجام وظایف مهم خود در پاسخگویی به نیازهای جامعه آماده شوند، سعی کرده ام قوه تلاش آن ها را تحریک کنم تا هدفمند و با انگیزه درس بخوانند و بتوانند در آینده مفید واقع شوند.

همیشه نیز پس از ارائه مطالب عده ای از آن ها که احساس وظیفه بیشتری می کنند و حال خوبی پیدا کرده اند، دور من حلقه می زنند تا سوالات بیشتری بپرسند. آن ها اکثرا این سوال را مطرح می کنند که آیا برای آن ها کاری سراغ دارم که هم اکنون مشغول شوند و وظایف خطیرشان در جامعه را محقق سازند. در پاسخ به آن ها می گویم کار فراوان است و مطابق آمار برای هر طلبه، ده فرصت شغلی متفاوت و مورد نیاز جامعه وجود دارد. اما سوال این است که شما کدامشان را می توانید انجام دهید؟

اینجاست که وقتی پاسخ آن ها را می شنوم دردم صد چندان می شود و افسوس می خورم که ای کاش می توانستم ریشه این اعتقاد غلط در میان طلاب را خشک کنم تا این گارد بسته کمی باز شود. این غرور نابجا شکسته شود. این توهم فضایی کمی رنگ واقعیت به خود بگیرد. زیرا پاسخی که مکرر شنیده ام و حتم دارم که باز هم خواهم شنید این است:

هر کاری باشد می توانم انجام دهم

سوال این است که ریشه این اعتقاد از کجا سرچشمه می گیرد؟ این توهم همه چیز دانی و همه چیز توانی چگونه به وجود آمده است؟ آیا از آموزه های دینی ماست؟ آیا در حوزه علمیه چنین الغاء شده است که ما علامه دهر هستیم و باید بتوانیم هر کاری را انجام دهیم؟ شما می توانید نشانه های این اعتقاد را در فتار خودمان ببینید. اینکه ما باید برای همه سوالات همه مردم جوابی در خور داشته باشیم، یا اینکه انگار الزامی وجود دارد که باید برای هر مساله ای اظهار نظر کنیم، از سیاست و فرهنگ بگیر تا اقتصاد و خانواده و… این ها بیشتر نشانه های نادانی است تا دانایی.

اما راه حل چیست؟

اولین گام این است که از برج عاج فیل پایین بیاییم. وضعیت فعلی خود را در میان جامعه خوب بشناسیم. و بدانیم که ما در حال حاضر چه جایگاهی در جامعه داریم. گرچه یک طلبه از میان علوم که در روایات به دو قسم تقسیم شده اشرف آن را انتخاب نموده است که همان علم الادیان باشد. اما آیا فراگیری مقدمات فهم آن که حتی طی ۱۵ سال تحصیل در حوزه نیز به دست نمی آید شرافت علم دین را به متعلم آن منتقل می کند. یک طلبه پس از اتمام سطح سه و یادگیری مقدمات تئوری اجتهاد در فقه و اصول تازه وارد ۸ سال درس خارج فقه واصول می شود تا بتواند آن مقدمات تئوری را در میدان عمل فرا بگیرد. و این یعنی تازه یکی از سه بخش اصلی دین را فراگرفته که اتفاقا در روایات به پوسته دین و ظاهر آن مشهور است و فقه اصغر نامیده شده است. پس باز هم ظرف شرافتی که علم دین به متعلمش می دهد ایجاد نشده است.

از نظر کاربرد نیز فراگیری فقه و اصول در جامعه کنونی و با شیوه ای که در حوزه آموزش داده می شود یک خروجی بیشتر نخواهد داشت و آن هم رساله عملیه است که بسیاری از افراد جامعه خود را بی نیاز از آن می دانند و عملا اعتنایی به آن ندارند. و در ثانی اگر مورد ابتلای هر روز جامعه باشد در حال حاضر به قدر کفایت موجود است. و چه بسیار مجتهدانی که تا پایان عمر فرصت انتشار رساله خود را که عمر گرانبها را صرف نوشتن آن نموده اند پیدا نمی کنند.  

گام دوم این است که بپذیریم ما درحوزه علمیه  و با برنامه آموزشی فعلی آن، یک تخصص بیشترکسب نمی کنیم و آن هم شیوه استنباط احکام از منابع دینی است. لذا برای انجام کارهایی که به این تخصص ربطی ندارد لازم است آموزش جداگانه ای ببینیم. به عقیده نگارنده، امروزه بزرگترین چالش پیش روی طلاب، تن ندادن به آموزش های غیر حوزوی و آموزش ناپذیری از غیر حوزویان است.

در دنیای کنونی با سرعت پیشرفت علم و تخصصی شدن همه امور، چنانچه مهارت های لازم را برای ورود به جامعه و عرصه ارائه خدمات حوزوی و انجام وظایف خطیر طلبگی کسب نکنیم، نمی توانیم حرفی برای گفتن داشته باشیم. اگر نپذیریم که برای انجام هرکاری باید مهارت ویژه آن را کسب کنیم روز به روز به انزوای بیشتر خود از جامعه و بدبینی جامعه نسبت به طلاب کمک کرده ایم. وقتی اسلام برای کم اهمیت ترین مسائل مبتلابه مسلمانان شیوه های لازم را آموزش داده است، چطور می توانیم ادعا کنیم که صرفا با داشتن دانش مقدمات فراگیری فقه و اصول می توانیم هرکاری را انجام دهیم.

گام سوم که پس از برداشتن دو گام قبلی لازم است برداشته شود، انتخاب عرصه خدمت به جامعه و کسب مهارت های متناسب برای انجام این وظیفه خطیر است. چه بسیار مهارت هایی که برای انجام یک خدمت ساده به جامعه لازم است فرا گرفته شود. فرض کنید برای زمینه سازی برای ظهور و تحقق حکومت امام عصر(عج) شما می خواهید یک مسئولیت ساده را در یک کشور اروپایی به عهده بگیرید. کمی بیاندیشید که برای قبول این مسئولیت چه مهارت هایی را باید فرا بگیرید. زبان مردم آن کشور، فرهنگ حاکم بر آن سرزمین، دینی که مردم آن دیار به آن عقیده مندند، مهارت تشخیص مساله های موجود در آن مرز وبوم، مهارت حل مساله، برامه ریزی، ارائه طرحنامه مناسب با حل مساله در آن منطقه، تیم سازی و کادر سازی و تربیت نیروی انسانی، مهارت مدیریت، مهارت تولید محصول و خروجی متناسب با راه حل و…

شاید با خود بگویید یک طلبه باید صرفا نظریه پردازی کند و میدان عمل را به دست دیگران بسپارد. این همان درد بزرگی است که بسیاری از نظریه پردازان میدان ندیده دارند و به همین دلیل نظراتشا لابلای کتاب های کتابخانه های دنیا خاک می خورد و کسی به غیر از نظریه پردازان بعدی سراغی از آن ها نمی گیرد.

گام چهارم، تجربه کردن اما بدون ادعاست. برای اینکه بتوانید عرصه ای که در آن موفق خواهید بود، آن هم به این معنا که تمام ظرفیت های بالقوه خود را در آن بروز دهید، باید تجربه کنید. ادعا نکنید اما دست به کار شوید. میدان دیده شوید. بدون اینکه مسئولیت کاری را قبل از کسب مهارت آن بپذیرید، درکنار افراد ماهر مشغول شوید و تجربه کسب کنید.

برای مشاهده سایر مقالات کارآفرینی کلیک کنید

آرمانگرایی عامل موفقیت یا مانع پیشرفت…!

من بارها و بارها در میان طلاب حاضر شده ام و هر بار که خواسته ام برای ترسیم آینده ای روشن برای ایشان، راهکار نشان دهم، تقریبا رفتاری مشترک را از ایشان مشاهده کرده ام که انگشت اتهام خود را به سوی مسئولین حوزه علمیه دراز کرده اند و بار مسئولیت را از روی دوش خود برداشته اند.

البته بسیاری از انتقادات طلاب به مسئولین وارد است و این نگارنده نمی خواهد مشکلات عدیده طلاب را نادیده بگیرد و مسئولین حوزه را از هر نقدی مبرّا کند. اما سوال این است که تا کی می خواهیم سرنوشت خود را به دست دیگرانی بسپاریم که اعتقاد داریم تمام مشکلات ما به دست آن ها ر قم خورده است.

روی سخنم با طلابی است که گمان می کنند باید فقط درس بخوانند (اگر بخوانند و درست بخوانند) و سپس منتظر بمانند تا کسانی پیدا شوند و از آن ها دعوت کند تا محرابی، منبری، کرسی تدریسی، میز اداره ای یا تریبون نماز جمعه ای را به او بسپارند و با عزت و احترام، او را روی سر خود حلوا حلوا کنند. اما دریغ که چنین رویایی بدون ایجاد لوازم آن، حتی اگر علامه دهر باشیم، محقق نخواهد شد.

شاید شما بگویید این را همه می دانند و مطلب جدیدی نیست. آری درست است اما آنچه از آن غفلت می شود ریشه چنین مشکلی است. به نظر شما چرا برخی طلاب دست روی دست می گذارند و تنها به درس خواندن آن هم نه جنبه های کاربردی علمشان بلکه فقط به اندوختن علوم حوزوی (علومی که ارتباط مستقیم با نیاز بالفعل جامعه ندارد و کاربردی نیست) اکتفا نموده و انتظار دارند پس از اتمام درسشان بتوانند وارد عرصه های مهم جامعه شوند و هدایت و رهبری جامعه را به دست بگیرند و وظایف خطیر یک عالم دینی را به عهده بگیرند. سوال این است که آیا آن دسته از عالمانی که اکنون در جایگاه هدایت و رهبری جامعه اسلامی قرار دارند، صرفا به اندوختن علوم حوزوی اکتفا کرده اند و بلافاصله پُستی حساس(از مرجعیت گرفته تا امام جماعت) در نظام اسلامی را به آن ها سپرده اند؟؟

آرمانگرایی!! آری آرمانگرایی ریشه بسیاری از تعلل ها و انتظارات بی جایی است که برخی طلاب را به ورطه بی عملی کشانده است. شاید بگویید تا کنون آرمانگرایی را واژه ای با بار معنایی مثبت تلقی می کرده اید و آن را عامل پیشرفت و ترقی می دانسته اید. پس ادامه این مطلب را با دقت مطالعه کنید تا بدانید چگونه آرمانگرایی می تواند مانع برخی طلاب از رسیدن به تمام آرمان هایشان شود.

نشنیده ام، بلکه بارها و بارها دیده ام که بسیاری از طلاب به خاطر داشتن آرزوهای بزرگی که در سر دارند، از انجام بسیاری از کارهای پیش پا افتاده خودداری می کنند و گمان می کنند که روزی خواهد رسید که با ادامه روند تحصیل در حوزه به جایی می رسند که همان سرمنزل مقصود و منتهای آرزوی آنان است. اما این تفکری اشتباه و معلول همان آرمانگرایی است که مطرح شد. چرا که مسلما با اندوختن دانشِ تنها آن هم دانشی که هیچ رابطه مستقیمی با نیازهای جامعه ندارد، اگر با اقدام و عمل و تجربه اندوزی و مهارت افزایی برای تبدیل دانش به محصول مورد نیاز جامعه همراه نشود، ما را به آرزوهایمان نخواهد رساند.

این روند گاهی ۱۵ سال و حتی بیشتر زمان خواهد برد تا برخی به خود بیایند و بفهمند که راه را اشتباه رفته اند و به خاطر به دست آوردن چیزی که در گذشته موجود بوده به آینده ای مبهم چشم دوخته اند. درست مانند این مصرع پر معنا که می گوید: یار در خانه و ما گرد جهان می گردیم. شاهد گفتارم طلابی هستند که اکنون در درس های خارج مشغول تحصیل اند. افرادی که اگر در یک مصاحبه عمیق از آنان پرسیده شود که با چه هدفی و به چه امیدی در این درس ها شرکت می کنند، اغلب پاسخی مشابه و مبهم می دهند که پرسش کننده خواهد فهمید که اغلب آنان، اهدافی بزرگ در سر دارند اما چیزی در خورجین مهیا نکرده اند که نشان دهد روزگار آن ها در راستای اهدافشان سپری شده و ایشان را به جایگاه مطلوبی رسانده است.

راه حل:

به راستی آیا این آرمانگرایی که ما را به ورطه بی عملی کشانده راه حلی دارد که به جای مانع بودن، معدّی برای رسیدن به اهدافمان باشد؟

پاسخ ما مثبت است و راه حل آن یک جمله بیشتر نیست. از نردبان باید پله پله بالا رفت.

قطعا شما نمی توانید بدون طی کردن پله های اول نردبان، قدم بر پله آخر بگذارید. اما این همان معنای آرمانگرایی است که عملا ما را به همین اقدام فرا می خواند. ریشه این آسیب بزرگ را باید در سال های ابتدایی ورود به حوزه جستجو کرد که طلاب با آرزوهای بزرگی که در سر دارند وارد حوزه می شوند و می خواهند دنیا را تغییر دهند. و افرادی را الگوی خود قرار می دهند که تاثیر بسزایی در دنیای خود گذاشته اند. اما حاضر نیستند راهی را نیز که او طی کرده و به این جایگاه رسیده طی کنند. خیال می کنند که با قدم گذاشتن در این راه و تنها اندوختن دانش دین خواه ناخواه به آن جایگه می رسند.

آری در بالا گفته شد که آن چه اکنون موجود است را در آینده جستجو می کنیم. سوال این است که آن چیست و چگونه می توان آن را هم اکنون به دست آورد. پاسخ نیز این است که نردبان خود را بیاب و همین الان پای خود را روی اولین پله آن بگذار. شاید این پله چیزی نیست که تو در پی آن هستی اما قطعا بدون آن نیز نمی توانی به پله دوم قدم بگذاری.

 اگر در پی مجتهد شدن هستی پله اول تو تسلط تو بر ادبیات عرب است، اما ادبیات عرب چیزی نیست که تو در پی آن هستی. اگر آرمان تو انقلاب مذهبی شیعه در اروپا است، اولین پله نردبان مهارتی تو زبان آموزی است.

لطف بزرگی به همراهان ما در مسیر طلبه می کنید اگر آرمان خود را در نظرات منعکس کنید و بگویید پله اول برای رسیدن به آرمان تان چیست؟ شاید آرمان شما با افراد دیگری مشترک باشد و به آن ها کمک شود تا پله های نردبان خود را یک به یک و قدم به قدم طی کنند

برای مشاهد دیگر مقالات خودشناسی کلیک کنید

بسیار از من می‌پرسید که مسیر منحصر‌به‌فردمان را چطور پیدا کنیم؟ از کجا بدانم چه شغلی مناسب من است؟ از کجا بدانم کدام رشته به درد من می‌خورد؟

پاسخ من اغلب این است: شغل مناسب هرکس یا مسیر منحصر‌به‌فرد هرطلبه از توجه به سه مقیاس مهم می‌گذرد؛ این سه مقیاس این‌ها هستند:

استعداد یا مهارت تو

علاقه یا کشش و شور و اشتیاق تو

تیپ شخصیتی تو

شما کفه ترازوی این سه‌ مقیاس را به نفع هرکدام به هم بزنی، یعنی اگر فقط به یک گزینه توجه کنی و بقیه را به کل درنظر نگیری، احتمالاً داری بازی را اشتباه انجام می‌دهی،

انتخاب یک مسیر شغلی مناسب از تعادل و توازن (نه تساوی!) میان این سه گزینه می‌گذرد، یعنی باید به هرسه توجه نشان دهی و به نوعی نتیجه مجموعی این‌ها را حساب کنی و ببینی کدام جهت بیش از بقیه برایت مناسب‌تر است.

یک گزینه مهم دیگر هم این است: تجربه‌اندوزی که به نوعی با عامل «مهارت» در آن چرخه سه‌گانه یکی است

مسلما مسیر منحصر‌به‌فرد شما به‌‌طور ناگهانی و در یک شب خاص و با الهام و وحی خودش را به شما نشان نمی‌دهد و چنین نیست که شبی بر سر سجاده نماز شب نشسته باشی و فرشته وحی به تو بگوید فلان رشته برای تو مناسب است، یا باید فلان کار را انجام دهی، یا فلان گزینه برایت مناسب‌تر است، بازی عالم هرگز چنین نیست! و هرکس سعی دارد چنین تصوری را به جامعه القا کند در اشتباه بزرگی است.

شما باید با عقل و خرد فعلی که خدا عطا کرده است، تجربه کنید، فعالیت کنید، اقدام کنید، خروجی تولید کنید و تا حد ممکن هم فعالیت‌های متنوعی که به آن‌ها کشش دارید را امتحان کنید.خوشبختانه سیطره فعالیت طلاب و انجام وظیفه آنها در دنیا بسیار وسیع است و در همه جا به وجود طلبه با سواد و با تجربه و مستعد نیاز است.

این گونه است که بعد از گذشت مدتی مسیر منحصربه‌فرد شما خود‌به‌خود رخ می‌نماید، یعنی تو در اثر تجربه، خودت متوجه می‌شوی که چه کاری دقیقا برایت مناسب است.

بعضی‌ها انتظار دارند از همان ابتدا تضمینی مبنی بر «درست بودن» انتخابشان به آن‌ها داده شود. من به شما می‌گویم هرگز، هیچ‌جا و هیچ‌وقت این تضمین از بیرون به شما داده نخواهد شد و تو فقط در اثر تجربه‌اندوزی است که «خودت» در یک فرایند خودبه‌خودی و ناگهانی به این نتیجه می‌رسی که کدام مسیر برایت مناسب‌تر است. اما بعضی‌ها می‌خواهند از آن ابتدا و بدون تجربه‌اندوزی به این شهود برسند که این غیر ممکن است.

شما می توانید با نظرات خود، در پیشرفت ما کمک کنید.

برای مشاهد دیگر مقالات خودشناسی کلیک کنید

آیا تدریس، از رسالت های طلبگی است؟؟

((برو و علاقه‌ات را پیدا کن)) این جمله توصیه‌ای است که معتقد است چیزی در دنیای بیرون وجود دارد به نام علاقه که وظیفه شما این است به دنبال آن بگردید تا در نهایت آن را بیابید. در مقابل این ایده، نظریه دیگری وجود دارد که معتقد است علاقه آدم‌ها به مرور زمان توسعه پیدا می‌کند و شکل می‌گیرد. این دو نظر نتیجه پژوهشی است که دو تن از دانشمندان حوزه علم شخصیت شناسی و موفقیت انجام داده اند که در ادامه تحلیل آن را باهم می خوانیم.

علاقه پیدا کردنی نیست، ساختنی است

این پژوهش نشان دهنده آن است که اگر باور من این باشد که علاقه: شور و میل درونی به سمت یک رشته یا موضوع ثابت و از پیش‌تعیین‌شده است و تغییری هم نخواهد کرد و وظیفه من این است که آن علاقه را در خودم کشف کنم، در این صورت من خودم را محدود کرده‌ام و شانس خودم را برای تجربه موارد جدید که ممکن است به آن‌ها علاقه نشان دهم کاهش می‌دهم. در واقع مسیر خودم را و انتخاب‌های خودم را با این کار محدود می‌کنم و می‌بندم.

یکی دیگر از مضرات و خطرات این نظریه، که من فقط به موضوعات بسیار محدودی می‌توانم علاقه‌ داشته باشم این است که این طرز فکر باعث می‌شود من خیال کنم روزی که به شغل، جایگاه یا رشته مورد علاقه‌ام وارد شوم، روز خوشبختی من است و فعالیت در شغل مورد علاقه‌ام به این معنی است که من هیچ‌گونه سختی و مشقتی را تحمل نخواهم کرد. در واقع تصور می‌کنم وقتی کاری را انجام بدهم که مورد علاقه‌ام است دیگر روزهای سخت من تمام شده و از آن به بعد از تک تک لحظات کاری که انجام می‌دهم لذت خواهم برد.

می‌دانید خطر یا اشکال بزرگ این طرز فکر چیست؟ ایرادش این است که این نگرش با واقعیت چندان مطابق نیست و من حتی اگر در کار یا شغل یا رشته‌ای قرار بگیرم که به آن علاقه‌ دارم، حتماً روزهای سخت و پرچالش خواهم داشت.

در صورتی که اگر سهوا تصورم این باشد که انجام دادن کار مورد علاقه مساوی است با خوشی، در نتیجه تحمل و پایداری من در مواجهه با چالش‌ها و مشکلات طبیعی کار کاهش پیدا می‌کند و من روحیه خودم را سریع‌تر می‌بازم. در واقع میزان تلاشگری و سخت‌کوشی من با دیدن اولین چالش‌ها و سختی‌های راه کاهش پیدا می‌کند چون از نظر ذهنی به اشتباه فکر می‌کردم من اصولاً نباید چالشی را تجربه کنم و اکنون آن تصور نادرستی که داشتم مرا از ادامه مسیر بازمی‌دارد.

به طور مثال اگر طلبه ای علاقه به تدریس دارد و چشم انداز آینده خود را هم در تدریس دروس فقه و اصول می داند، بعد از سالها تلاش و ممارست برای دریافت مجوز تدریس در حوزه، تصور می کند که دیگر همه چیز تمام شده و زندگی روز های خوش خودش را نشان می دهد. اما تازه متوجه می شود که برای تدریس بایست رقیبان سرسخت و با تجربه حوزوی را روبروی خود ببیند و اعتماد سازی مسئولین مدارس، نحوه تعامل با طلاب، رضایتمندی شاگردان و مدارس و … . همگی جزء کوچکی از چالش ها و سختی های هدف مورد علاقه او بوده است.

در دوره‌ای که ما در حال حاضر در آن هستیم یکی از مهم‌ترین کارهایی که باید بتوانیم انجام دهیم این است که علائق مختلف و متعددی را در خودمان پیدا کنیم و تا حد ممکن این علائق را به هم مرتبط سازیم و ارتباطی میان آن‌ها برقرار کنیم.

خیلی از پیشرفت‌های بزرگ و چشمگیر در علم یا کسب‌و‌کار زمانی رخ داده که چند زمینه مختلف با هم ترکیب شده‌اند، یا ارتباطی میان زمینه‌ها و رشته‌های مختلف به‌وجود آمده و به نحوی از چند رشته مختلف همزمان استفاده شده است.

یک نظریه پرداز درباره این پژوهش می گوید: ” اگر دامنه علاقه‌مندی شما بسیار محدود باشد یعنی به موضوعات و زمینه‌های خیلی کم و محدودی علاقه‌مند باشید، در این صورت نمی‌توانید زمینه‌های جدید و احتمالی که به آن‌ها علاقه دارید را پیدا کنید”

در عوض بهتر است نسبت به تجربه‌های جدید کاملاً پذیرا و آماده باشید و با ذهنی باز از آن‌ها استقبال کنید، خودتان را محدود نکنید و تصور نکنید که حتماً دامنه علاقه‌مندی‌هایتان محدود و منحصربه‌فرد است. این یعنی نیم نگاهی به تجربه‌های جدید و متفاوت داشته باشید و این احتمال را بدهید که ممکن است به این کار علاقه‌مند شوید.در این صورت شما موفق خواهید شد رسالت واقعی طلبگی خود را انجام داده و در راستای اهداف الهی قدم بردارید.

یک مجری برنامه تلویزیونی مشاغل سخت می‌گوید: «همه افرادی که من با آن‌ها برنامه داشتم، بدون استثنا کسانی بودند که در جستجوی یک فرصت بودند تا تجربه کنند و کاری انجام دهند، نه اینکه ر‌ؤیایی داشته باشند و بخواهند آن را محقق کنند.» او در ادامه می‌گوید: «آن‌ها این فرصت را روی هوا می‌قاپیدند و تا می‌توانستند تجربه‌شان را افزایش می‌دادند، به‌سختی کار می‌کردند و بعد از مدتی روی آن مهارت مسلط می‌شدند و بعد از همه این‌ها یادگرفتند چطور کاری که انجام می‌دهند را دوست داشته باشند. بنابراین اگر از من بپرسید می‌گویم داشتن شور و شوق و علاقه لازم است اما نباید آن را تنها عامل یا اصلی‌ترین و حیاتی‌ترین عامل برای تصمیم‌گیری‌تان درنظر بگیرید.» در واقع باید گفت که علاقه در طول مسیر و با گذشت زمان و با پشتکار و سخت‌کوشی در آدم‌ها شکل می‌گیرد و ساخته می‌شود و این اشتباه است که فرض کنیم لزوماً از همان ابتدا باید عاشق کاری باشیم تا به آن ورود کنیم.

متوجه فرصت‌ها و تجربه‌ها باشید و دنبال علاقه‌تان نروید اما آن را هم همراه با خودتان بیاورید.

لطفا شما هم تجربیات خودتان در این زمینه را با ما به اشتراک بگذارید

برای مشاهده دیگر مقالات رشته شناسی کلیک کنید

مجموعه‏ آموزشی

1. مؤسسه امام خمینی قم

تعریف

دانش پژوهان در طی این رشته با مجموعه‏ای از موضوعات و مباحث متنوع از علوم مختلف به ویژه اخلاق، روانشناسی و مختصری از عرفان اسلامی آشنا می‏شوند.

اهداف

1. آشنایی طلاب با اندیشه‏های بنیادین و معارف اخلاقی و تربیتیِ اسلام
   1. ارتقاء سطح معرفتی طلاب در زمینه مباحث اخلاقی و تربیتیِ اسلام
   1. تعلیم و تربیت طلاب مستعد برای تعلیم، تدریس، تبلیغ و تحقیق در علوم دینی، به ویژه معارف اخلاقی و تربیتیِ اسلام
   1. تربیت طلاب نخبه برای ورود به تحصیلات عالی و مدارج برتر در دانش اخلاقی و تربیتی اسلامی

نظام آموزشی

نظام آموزشی مؤسسه امام خمینی به صورت ۶ ساله می‏باشد: دو سال اول عمومی است ، برای دریافت مدرک کارشناسی دو سال دیگر و بعد از آن برای دریافت مدرک کارشناسی ارشد تقریبا بین دو تا سه سال زمان می‏برد

شرایط پذیرش

1. اتمام سطح یک
2. قبولی در آزمون ورودی و مصاحبه علمی

عناوین و مشخصات تفصیلی دروس

مزایا

1. پرداخت شهریه
2. پذیرش در سطح ارشد صرفاً از بین دانشجویان مقطع کارشناسی خود

بازار کار

1. استاد اخلاق در حوزه و دانشگاه
2. واعظ و سخنران
3. نویسنده

برای مشاهده دیگر رشته های کارشناسی کلیک کنید

رشته مطالعات اسلامی مقطع کارشناسی

مجموعه آموزشی

1. دانشگاه باقرالعلوم (زبان انگلیسی)

تعریف

دوره کارشناسی زبان انگلیسی ویژه دانشجویان مطالعات اسلامی، دوره‏ای آموزشی است که در آن دانشجویان به مهارت های لازم برای ترجمه آثار فکری دینی، که به زبان فارسی تولید شده اند، به زبان انگلیسی توانایی نسبی پیدا کرده، می توانند مقالاتی با محتوای تبلیغی به انگلیسی بنویسند و در پایان موفق به دریافت مدرک کارشناسی می شوند.

اهداف

1. تسلط نسبی بر مهارت های چهارگانه خواندن، گوش کردن، صحبت کردن و نوشتن در زبان انگلیسی
2. تأکید ویژه بر مهارت نگارش عمومی و نگارش علمی به زبان انگلیسی
3. آشنایی با اصول و روش ترجمه از فارسی به انگلیسی
4. ایجاد توانمندی در زبان آموزان به منظور ترجمه ی متون علوم اسلامی فارسی به انگلیسی

نظام آموزشی

این دوره شامل ۶ نیمسال تحصیلی یا ۳ سال تحصیلی به صورت نظام واحدی است

شرایط پذیرش

کسانی می توانند در این برنامه آموزشی به عنوان دانشجو به تحصیل بپردازند که طلبه حوزه علمیه باشند و برنامه آموزشی سطح یک حوزه های علمیه را گذرانده باشند.

تبصره: با توجه به این که برخی از دروس سطح یک حوزه های علمیه با تعدادی از دروس مقطع کارشناسی به ویژه دروس عمومی و زبان خارجی شباهت دارند، این دروس معادل سازی می شوند و طلبه – دانشجویان از گذراندن آن ها معاف می شوند.

عناوین و مشخصات تفصیلی دروس

1. دروس عمومی:

• دروس پایه واصلی:

• دروس تخصصی و الزامی:

• دروس اختیاری:

مزایا

1. اعطای مدرک کارشناسی از حوزه علمیه و وزارت علوم
2. بهره مندی از اساتید مجرب و متخصص

بازار کار

1. رایزن فرهنگی در خارج از کشور
2. استاد حوزه و دانشگاه
3. نویسنده و مترجم متون انگلیسی
4. تولید محتوای اسلامی و شیعی در اینترنت به زبان انگلیسی
5. نوشتن مقاله درباره موضوعات عمومی به زبان انگلیسی
6. نوشتن مقاله علمی درباره موضوعات دینی اسلامی به زبان انگلیسی
7. تبلیغ دین مبین اسلام به خصوص در قالب نوشتار
8. ترجمه معارف اسلامی و فرهنگ ایرانی به زبان انگلیسی

برای مشاهده دیگر رشته های کارشناسی کلیک کنید

امام علی علیه السلام می فرمایند: «إنَّ لیلَک و نهارَک لا یستوعبان حاجاتِک، فاقسمها بین علمِک و راحتِک» همانا شبانه روز تو، تمام نیازهایت را پوشش نمی دهد، پس اوقات آن را بین کار و آسایش خود تقسیم کن.

خدای متعال بندگانش را به مشاهده ی عظمت آسمان و آیات آن فرا خوانده است. و در طلوع و غروب خورشید و ماه درس نظم و زمان بندی به آنان آموخته و مومنان را در هر صبح و شب به ذکر و تسبیح خویش دعوت کرده و برای هر نمازی زمانی را مقرر داشته است.

به هنگام طلوع فجر مومنان را فرا می خواند، در نیمه های روز بار دیگر فرمان می دهد که فریاد تکبیر سر دهند و هنگام غروب به برپایی نماز و یاد خویش دعوت می کند. انسان مومن با الهام از این واجب زمان مند، کارها و فعالیت های خود را سامان می دهد و جایگاه زمانی همه خواسته ها و نیازمندی های خویش را معین می کند.

تعریف برنامه ریزی:

تصمیم گیری پی در پی برای عمل در آینده را برنامه ریزی گویند.

تعریف برنامه خوب:

چینش و جایگزینی خردمندانه و آینده نگر فعالیت ها و نیازمندی ها، در ظرف زمان براساس اولویت ها و متناسب با توان و خواسته اجرا کننده.

آثار و ضرورت برنامه ریزی:

1. وظایف، کارها و فعالیت ها با پیش بینی و دقت خردمندانه انتخاب می گردد.
2. خواسته ها و نیازها با اولویت مورد توجه و گزینش قرار می گیرد.
3. بهداشت جسم و روح و میزان توانایی های آنها مورد توجه قرار می گیرد.
4. از فرصت ها و امکانات بیشترین استفاده و بهره وری می شود.
5. عادت های مفید ایجاد می شود و در نتیجه کارها با سهولت بیشتری انجام می گیرد.
6. بهره وری بیشتر از عمر و توانایی ها به دست می آید.
7. با انجام پی در پی و بلند مدت کارها و فعالیت ها، آن ها مفیدتر و محبوب تر می شوند.
8. از فرسایش توان و پراکندگی و نگرانی، تشویش و سرگردانی پیش گیری می شود.
9. ارزیابی، بررسی و پیگیری از نحوه انجام کار و پیشرفت آن ممکن می شود.

۱۰ نکته ای که در مورد برنامه ریزی باید به آن توجه داشته باشید:

۱–  برنامه ریزی کنید

در وهله اول بدانید که تمام انسان های موفق با برنامه هستند و این تنها یک شعار نیست. مخصوصا در بازار رقابتی امروز که سرعت پیشرفت تکنولوژی و اتفاق افتادن حوادث بسیار سریع شده است.

۲–  برنامه یعنی بَر نامه

برنامه یعنی بر نامه(کاغذ) نوشته شود. یعنی آن را مکتوب کنید. نگویید من برنامه را در ذهنم دارم. هر کس این را گفت بدانید پس کار خاصی برای انجام دادن ندارد.

۳–  هنگام برنامه ریزی کمی از خوش بینی خود بکاهید

معمولا ما زمانی برنامه ریزی را شروع می کنیم که کمی برانگیخته شده ایم و تصمیم گرفته ایم از فردا انسان دیگری شویم. در آن لحظه خوش بینی ما معمولا زیاد است. به فرداهای خود رحم کنید. بدانید این آغاز راه است و روزی به آن برنامه ای که در ذهنتان است خواهید رسید اگر از فردا شیب برنامه را زیاد نکنید.

۴–  به شیوه رباتی برنامه ریزی نکنید و با خودتان مهربان باشید

شما یک انسانید و باید بدانید که امکان دارد امروز زیاد سر حال نباشید. به خودتان سخت نگیرید و با مهربانی با خودتان برخورد کنید ولی تا حدی که دیگر خودتان را نه گول بزنید و نه لوس کنید. اگر برنامه خود را تا ظهر به هر دلیل نرسیدید انجام دهید. مشکلی نیست. از ظهر به بعد را انجام دهید. نگویید نه دیگه امروز خراب شد. اگر تا وسط هفته بر طبق برنامه ریزی پیش نرفت، باشه. از وسط هفته تا آخر هفته را دریابید.

در اوایل برنامه ریزی و عمل به آن کمال گرا نباشید.

۵–  برنامه ریزی صلب نکنید

۶ تا ۶:۳۰ خوردن آب گرم و تنفس عمیق و مسواک  – ۶:۳۰ تا ۷ نرمش صبحگاهی – ۷ تا ۷:۳۰ دوش – ۷:۳۰ تا ۸ صبحانه – ۸ تا ۱۰ مطالعه و …

شما انسانید. اکثر اوقات پیش می آید که نرمش صبحگاهی امروز به هر دلیلی ۱ ساعت به طول بیانجامد. شما می بایست کمی بازتر و شناور تر فعالیت ها را ببینید.

۶ تا ۸ خوردن آب گرم . تنفس عمیق . مسواک. نرمش صبحگاهی. دوش. صبحانه

۸ تا ۱۰ مطالعه و …

۶–  از امروز برنامه ریزی کنید

از شنبه، از اول ماه، از اول سال ….

این ها حرف های کلیشه ای است که همه ما می زنیم. این حرف ها را دور بریزید.

از امروز برنامه ریزی کنید از همین ساعت، از همین دقیقه

۷–  همه منتظرند شما برنامه ریزی کنید

همین امروز برنامه ریزی کنید، یکی از دوستانتان که ۱۰ سال است او را ندیده اید به شما زنگ می زند و می گوید امشب می خواهم ببینمت. شام هم مهمان من هر جای شهر گفتی میریم.

با دوستتان بیرون بروید ولی بدانید این یک حرکت زنجیروار است. فردا صبح دعوت می شوید به سینما، اتفاقا فیلمی که خیلی دوست دارید آن را ببینید.

من اگر جای شما باشم از همان اولی “نه گفتن” را شروع می کنم. می گویید بعضی اوقات نمی شود. قبول از دومی چطور؟

اگر این هم نمی شود، پس وقت خود را برای خواندن بقیه مطالب تلف نکنید. بابت تا همین جا خواندن و وقت گذاشتن شما هم معذرت خواهی می کنم.

۸–  اولویت بندی کنید

یکی از دلایلی که برنامه ریزی به شکست مواجه می شود این است که همه کارها با یک درجه اهمیت انجام می شوند.

کارها را براساس اهمیت آن ها اولویت بندی کنید. با A B C و ..

گاهی اوقات سه فعالیت هستند که به نظر شما A هستند. پس با A1 ، A2 ،A3  آن ها را مشخص کنید. پس اول A1 را انجام دهید.

(هرگز همه کارها را با یک درجه اهمت انجام ندهید.)

۹–  تا مدتی فقط برنامه ریزی کنید و انجام دهید

به مدت یکی دو ماه اول فقط برنامه ریزی کنید و انجام دهید زیاد مته به خشخاش نگذارید اگر ۷۰ یا ۸۰ درصد هم به برنامه وفادار بودید کافی است.

فقط برنامه ریزی فقط عمل. به هیچ چیز اهمیت ندهید.

۱۰–  گزارش گیری

بعد از یکی دو ماه شروع کنید به رصد کردن خودتان و میزان پیشرفت و رشد. حتما این کار را انجام دهید. این تبدیل می شود به سوخت شما برای ادامه این مسیر شیرین و لذت بخش توام با موفقیت و رضایت.

موفقیت یک روزِ نیست، ولی حاصل تلاش های روزانه است.

ویژگی های یک برنامه ریزی خوب

یک برنامه ریزی خوب دارای ویژگی هایی است که به برخی از آن ها اشاره می کنیم:

1. جهت گیری به سوی اهداف تعریف شده و تامین اهداف رفتاری: تعیین هدف از اساسی ترین گام های برنامه ریزی به شمار می آید، هدف آن چیزی است که ما را همیشه در حرکت نگه می دارد و به آینده امیدوار می سازد.
2. فراگیری زمانمند همه ی وظایف و فعالیت ها و نیازهای لازم براساس اولویت ها:
3. هماهنگی وتناسب با توانای ها و خواسته ها
4. رعایت بیشترین بهره وری و پوشش کامل زمان.
5. تنوع و توجه به نشاط و شادابی و تامین بهداشت جسم و روح.

مراحل برنامه ریزی:

برای تنظیم یک برنامه باید مراحل زیر در نظر گرفته شود:

1. تعیین اهداف اصلی و فرعی
2. فهرست کردن خواسته ها و نیازهای لازم
3. فهرست کردن وظایف و کارها و فعالیت های لازم برای وصول به اهداف
4. تعیین اولویت ها و ارزش گذاری فهرست های بالا (با امتیاز دادن به آن ها از یک تا پنج)
5. زمان سنجی برای هر یک از نیازها و فعالیت ها
6. چینش مهم ترین وظایف و کارها و نیازها در ساعات شبانه روز، اوقات هفته و ماه و سال
7. اجرای آزمایشی برنامه و تصحیح و تکمیل آن پس از اجرای یک ماهه
8. ارزیابی پی در پی برنامه

برنامه زندگی طلبه

این برنامه، طرحی پیشنهادی برای طلاب متوسط است که در آن تلاش شده است، مجموعه نیازهای یک طلبه درنظر گرفته و برای رفع آن تدبیری اندیشیده شود.

برنامه شبانه روز

در طول دوران طلبگی برای شبانه روز چنین برنامه های ثابتی قابل پیش بینی است:

* بهتر است زمان خواب را به دو قسمت تقسیم کنیم: خواب شب که به مدت ۷ ساعت باشد و خواب قیلوله که قبل از نماز ظهر و عصر باشد و به مدت نیم ساعت

** شامل نمازهای یومیه به جماعت و تعقیبات آن، تلاوت قرآن، نماز شب و خواندن دعاهای معروف ایام می باشد.

زمان مفید باقی مانده براساس این برنامه، ۹:۳۰ ساعت است، که باید برای آن در هر یک از مقاطع زمانی زیر برنامه خاصی در نظر گرفت:

1. روزهای درسی، شنبه تا چهارشنبه
2. روزهای پنج شنبه و جمعه
3. روزهای درسی تعطیل (اعیاد و شهادت ها)
4. تابستان

برنامه هفتگی

می توان در پنج شنبه ها، برنامه عبادی و فعالیت های فرهنگی را با هم ترکیب کرد.

برنامه تعطیلات رسمی

برنامه تابستان

فعالیت در مراکز فرهنگی

مطالعات مورد نیاز

مرور درس های گذشته

کسب آمادگی برای درس های سال آینده

اختصاص زمان بیشتر به ورزش و تفریح

و ……

برای مشاهده سایر تکنیک ها کلیک بفر مایید

كلیات و برنامة سطح سه رشته تاریخ تشیع

مادة ۱٫عنوان

عنوان رشته، تاریخ تشیع در مقطع سطح سه است.

مادة ۲٫تعریف

سطح سه تاریخ تشیع، از شاخه­های تاریخ اسلام است كه در آن، طلاب به آموزش روشمند تاریخ تشیع و شیعیان، انشعابات، قیام‏ها، دولت‏ها و مراكز شیعى، نقش محورى امامان معصوم(ع) و شیعیان در فرهنگ و تمدن اسلامى مى‏پردازند و توانایی پاسخگویی به نیازها و تحقیق در حد تحلیل و بررسی مسائل مربوط و تدریس آن را پیدا می‌كنند و در پایان، موفق به دریافت دانشنامة این رشته می‌شوند.

مادة ۳٫اهداف

1. تبیین عوامل تأثیرگذار بر فراز و نشیب تاریخ تشیع؛
2. تبیین و بررسی نقش تشیع به عنوان یك حقیقت اثرگذار و تعالى‌بخش در تاریخ تمدن بشرى؛
3. تبیین هویت تاریخی تشیع و ایجاد توان دفاع روشمند از آن؛
4. افزایش توان تحقیق در حد تحلیل و بررسی و زمینه‌سازی جهت گسترش پژوهش‌ در حوزة تاریخ تشیع؛
5. تربیت نیروهای متعهد و توانمند در حوزة تاریخ تشیع، در عرصه‏هاى پژوهش، آموزش و تبلیغ؛
6. شناخت و ایجاد توانمندی فهم منابع و مآخذ مرتبط با مباحث تاریخ تشیع؛
7. زمینه­سازی برای تربیت استادِ دروس مرتبط با تاریخ تشیع در سطح ۱ و ۲؛
8. تربیت طلاب مستعد، جهت ورود به سطح علمی بالاتر؛
9. ایجاد توان تتبع و تحقیق در زمینة فقه و اصول و استفاده از منابع فقهی و اصولی.

مادة ۴٫ سیاست‌ها

1. اهتمام به تعالی اخلاقی و معنوی طلاب؛
2. اهتمام به تقویت استقلال فكری و علمی؛
3. تأكید بر بهره‌گیری از روش‌های كارآمد آموزشی، با اهتمام به سنت‌های حسنة حوزوی؛
4. تكیه بر آموزش موضوعات و مسائل اصلی رشته؛
5. تأكید بر روزآمدی و پویایی برنامه‌های آموزشی و پژوهشی؛
6. تأكید بر شناسایی و تشویق استعدادهای برتر در زمینة تحقیق و تدریس؛
7. اهتمام به تقویت تعهد دینی و دفاع از نظام مقدس اسلامی؛
8. تأكید بر آموزش پژوهش‌محور؛
9. تأكید بر استفاده از متون آموزشی واجد شرائط لازم؛
10. اهتمام به دروس فقه و اصول و نظارت بر اجرای آن.

مادة ۵٫ضرورت و اهمیت

1. اهمیت شناخت تاریخ تشیع به عنوان هویت مذهبى شیعه در احیاء و تحكیم مبانى مذهب راستین تشیع و توسعة آن؛
2. ماموریت حوزه در تربیت متخصصان و پژوهشگران برجسته، در زمینة تاریخ تشیع؛
3. نیاز امت و نظام اسلامى به تبیین درست تاریخ تشیع و پاسخگویى به شبهات تاریخى.

مادة ۶٫ نظام آموزشی

نظام آموزشی این رشته، نیم‌سالی درسی و حضوری است. طول دوره بدون احتساب پایان‌نامه، حداقل شش نیم‌سال و حداكثر هشت نیم‌سال است.

مادة ۷٫ شرایط كلی پذیرش

1. احراز صلاحیت‌های عمومی و اخلاقی، بر اساس آیین‌نامه‌های مصوب
2. دارا بودن مدرك علمی سطح دو
3. قبولی در آزمون ورودی^[۱]و مصاحبة علمی

مادة ۸٫جدول دروس پیش‌نیاز

تبصره:فارغ­التحصیلان سطح۲ گرایش تاریخ اسلام و طلابی كه دروس پیش‌نیاز را در مراكز معتبر گذرانده باشند، در صورت مطابقت هشتاد درصدی سرفصل‌ها، از گذراندن این دروس معاف هستند.

مادة ۹٫عناوین و مشخصات كلی دروس

مادة ۱۰٫ عناوین و مشخصات تفصیلی دروس

الف. دروس عمومی سطح ۳

ب. دروس مشترك تمام رشته‌های تاریخی

ج. دروس اختصاصی تاریخ تشیع

[۱]. برخی از كتاب­های مهمّ تاریخی كه در سطح ۲ گرایش تاریخ اسلام خوانده می‌شود، از منابع آزمون ورودی است.

برای مشاهده سایر رشته های تخصصی سطح سه کلیک کنید

رشته علوم اسلامی با گرایش تاریخ اسلام سطح دو

رشته تاریخ اسلام – سطح دو

مجموعه ‏های آموزشی

1. موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی قم
2. مؤسسه آموزش عالی امام رضا قم

 تعریف

طلاب ضمن فراگیری فقه و علوم متعارف با مفاهیم، اصطلاحات، مبانی، مسائل، روش تحقیق و ساختار تاریخ اسلام آشنا می‏شوند.

اهداف رشته تاریخ اسلام

1. آشنایی با مفاهیم، اصطلاحات و مسائل مهم تاریخ اسلام؛
2. شناخت تاریخ و سیرة پیامبر اكرم صلی‌ الله علیه و آله و امامان معصوم علیهم ‌السلام؛
3. شناخت نقش مكتب اهل ‌بیت علیهم‌ السلام در تاریخ، فرهنگ و تمدن اسلامی؛
4. آماده‌سازی طلاب جهت فعالیت‌های آموزشی، پژوهشی (تتبع، جمع‌بندی و تبیین) و تبلیغی؛
5. ایجاد توان پاسخگویی به پرسش‌های عمومی در حوزة‌ تاریخ اسلام؛
6. تربیت طلاب مستعد جهت ورود به مقاطع بالاتر؛
7. شناخت استدلالی مسائل فقهی و اصولی، و روش‌های استنباط فقهی؛
8. ایجاد توان استفاده ازمتون و منابع مهم فقهی، اصولی و تاریخی و شناخت آنها.

نظام آموزشی رشته تاریخ اسلام

نظام آموزشی این گرایش به صورت نیم‌سالی، درسی و حضوری است. طول دوره بدون احتساب زمان تحقیق پایانی، حداقل هفت ‌نیم‌سال و در موارد ضروری حداكثر نه ‌نیم‌سال است.

شرایط پذیرش

1. احراز صلاحیت‌های عمومی و اخلاقی بر اساس آیین‌نامه‌های مصوب؛
2. دارا بودن مدرك علمی سطح یك؛
3. قبولی در آزمون ورودی و مصاحبة علمی.

 عناوین و مشخصات تفصیلی دروس

1. دروس عمومی:

2. دروس تخصصی:

مزایای رشته تاریخ اسلام

1. بهره مندی از اساتید متخصص و مجرب
2. اعطای مدرک رسمی و تخصصی
3. اعطای اعطای کمک هزینه تحصیلی
4. امتیاز شرکت در مقاطع بالاتر تحصیلی
5. اعطای مدرک تخصصی سطح دو

بازار کار رشته تاریخ اسلام

1. نویسنده کتب تاریخی
2. فعالیت در وزارت امور خارجه و وزارت فرهنگ و ارشاد
3. تدریس تاریخ در دانشگاه‏ها و مدارس
4. کار در موزه‏ها
5. حفاظت از میراث پیشینیان
6. مورخ رسمی تاریخ

برای مشاهده دیگر رشته های سطح دو کلیک کنید

در این مقاله می‌خواهیم راهکارهایی برای طلاب درونگرای شهودی(IN)  برای تقویت عمل‌گرایی و غلبه بر ترس از شکست را، ارائه و بررسی کنیم.

چرا مهم است عمل گرا باشیم؟

بسیاری از اوقات برای برخی از ما پیش آمده که درگیر افکار مختلفی شده‌ایم و به عبارتی در دام چرخه  افکار تمام‌نشدنی افتاده‌ایم.

گاهی اوقات بیرون آمدن از این چرخه افکار مثل افتادن در یک هزارتوی پیچ‌در‌پیچ است که به نظر می‌رسد رهایی از آن غیرممکن است.

گیر افتادن در چرخه افکار و خیالات می‌تواند مانع عمل‌گرایی ما شود و میزان کار مفید و مؤثری که می‌توانیم در طول روز انجام دهیم را کاهش دهد.

وقتی ما کمتر احساس مفید بودن می‌کنیم، رفته‌رفته احساسات منفی هم بر زندگی ما سایه می‌اندازد و نسبت به خودمان و زندگی احساس بدی پیدا می‌کنیم.

با افزایش این احساس بد، ترجیح می‌دهیم به افکار و خیالاتمان ادامه بدهیم و اینجاست که یک چرخه باطل و معیوب شکل می‌گیرد که باعث می‌شود هم‌ زمان را از دست بدهیم، هم بعدها حسرت این را بخوریم که چرا آن موقع که می‌توانستیم، کار مفیدی انجام ندادیم.

واضح است که این چرخه تمام‌نشدنی از افکار و تحلیل‌ها جایی باید شکسته شود و لازم است جایی دست به عمل بزنیم و کار مفیدی انجام دهیم.

در واقع باید تعادل مناسبی میان تحلیل‌گری و عمل‌گرایی ایجاد کنیم و مراقب باشیم سهم هرکدام را بی‌مورد زیاد نکنیم.

فکر کردن زیاد، بدون اقدام باعث از دست رفتن زمان و ایجاد پشیمانی است و بر عکس، عمل کردن بدون این‌که اقداماتمان را تحلیل و ارزیابی کنیم، کار کردنِ بی‌مورد و اضافه است.

حتی در کلام ائمه هم میتوانیم به وفور بیابیم که ایشان سفارش به عمل کردن نموده اند.

پیامبر اکرم (ص) می فرمایند:
“بعضی از گناهان به وسیله نماز و صدقه هم آمرزیده نمی شوند. سوال شد یا رسول الله!پس چه چیز موجب آمرزش آن است؟فرمود : جدیت و تلاش در طلب معیشت”

در این سری از مقاله قصد داریم این موضوع را بررسی کنیم که برای رهایی از چرخه افکار و ترس از شکست چه اقداماتی می‌توان انجام داد.

قبل از این‌که راهکارها را با هم بررسی کنیم لازم است بگوییم مهم‌ترین و اصلی‌ترین پیشنهاد ما در این زمینه، تقویت «عمل‌گرایی» و خاصیت اقدام کننده بودن است.

می‌خواهیم ببینیم چه عواملی مانع عمل‌گرایی ما می‌شود تا بتوانیم با این عوامل مقابله کنیم و کنترل افکارمان را در دست بگیریم.

1. کاری انجام دهید، قدمی بردارید، حتی کوچک و ناچیز!

یکی از لذت‌ های بزرگ زندگی هر شخص کسب دستاورد است. از نظر ذهنی، وقتی کاری را انجام می‌دهیم، مقداری دوپامین در مغز ترشح می‌شود که به ما احساس خوبِ مفید بودن می‌دهد و ما را ترغیب به انجام کارهای بیشتر و به دست آوردن اهداف بزرگ‌تر می‌کند.

خصوصاً اگر از قبل برای کاری یا برای به دست آوردن هدفی برنامه‌ریزی کرده‌ باشیم و اکنون با تلاش و پیگیری، موفق به انجام آن شده باشیم، سطح دوپامین در مغز افزایش می‌یابد و باعث می‌شود احساس بسیار خوبی نسبت به خودمان داشته باشیم.

بنابراین انجام دادن کارها (تمام کردن یک کار) برای ما لذت‌بخش است و بعد از آن احساس خوبی خواهیم داشت.

البته نباید فکر کنید که این کار حتما باید خیلی بزرگ و سخت و دست‌نیافتنی باشد. نه! ساده‌ترین و کوچک‌ترین کارها هم همین خاصیت را دارند. وقتی انجامشان می‌دهیم، احساس رضایت درونی داریم.

البته طبیعی است که هرچقدر هدف بزرگ‌تر و پر چالش‌تر باشد، رسیدن به آن هم لذت ‌بخش‌تر است و سطح بالاتری از دوپامین را در بدن آزاد می‌کند.

اما به هر حال، برای رها شدن از چرخه افکار منفی و کم کردن احساس ناخوشایند (و احتمالاً افسردگیِ ناشی از آن) لازم است از کم شروع کنیم.

با انجام کارهای کوچک شروع کنید و بلافاصله دوپامین در بدن شما شروع به ترشح می‌کند و رفته‌رفته حس و حال بهتری خواهید داشت.

کارهای کوچک مثل مسواک زدن، تمیز کردن و گرد‌گیری اتاق، مرتب کردن کمد یا میز کار، ظرف شستن و کارهایی مثل این. که هم کم دردسر هستند و هم سریعاً قابل انجامند.

اگر می‌خواهید از چرخه افکار رها شوید، باید بلند شوید. از رختخواب بیرون بیایید، از جایتان بلند شوید و کاری انجام دهید. حتی اگر کار کوچکی باشد.

۲.از آزمون و خطا نترسید  

یکی از مهم‌ترین جنبه‌های دست به کار نشدن، بحث کمال‌گرایی در افراد است. در واقع عاملی که باعث می‌شود به راحتی خودمان را توجیه کنیم و کاری انجام ندهیم و ایده‌هایی که در ذهن داریم را عملی نکنیم، همین بحث کمال‌گرایی است.

یکی از راه‌های غلبه بر کمال‌گرایی این است که قبول کنیم کاری که با استاندارد خوب انجام می‌شود، بسیار ارزشمندتر و بهتر از کاری است که با استاندارد فوق‌العاده، انجام نمی‌شود!

امام علی علیه السلام می فرمایند:

لاتطلب سرعه العمل و اطلب تجويد فان الناس لا يسئلون فيم فرغ من العمل انما يسئلون عن جوده صنعه:

 هيچگاه سعي نکن که کار را با عجله به پايان رساني بلکه تلاش کن تا آنرا خوب انجام دهي چون مردم نمي پرسند که در چه مدت اين کار را انجام دادي؟ بلکه از کيفيت آن سئوال مي کنند.

خیلی صبر نکنید تا در یک کار به مهارت و توانمندیِ استثنایی برسید و بعد برای آن کاری انجام دهید! این اشتباه است. وقتی احساس می‌کنید می‌توانید یک خروجی با استاندارد قابل قبول تولید کنید، این کار را انجام دهید.

مزیت این کار این است که استاندارد قابل قبول را می‌توانید رفته‌رفته بهتر کنید. اما اگر دست روی دست بگذارید تا روزی به استاندارد مورد نظر خودتان برسید، تجربه نشان داده که آن روز هیچ موقع نخواهد رسید!

بهترین راه برای مقابله با ذهنیت «هنوز به اندازه کافی خوب نیستم.» این است که مستقیماً و بدون اتلاف وقت، با چیزی که از آن می‌ترسید مواجه شوید. هنوز به اندازه کافی خوب نیستید؟ اشکالی ندارد، دست به کار شوید و یک خروجیِ ملموس ایجاد کنید. رفته‌رفته همان را بهتر کنید تا به استاندارد مورد نظرتان برسد.

هیچ کاری در «ذهن» شما به درجه و استاندارد قابل قبول نمی‌رسد.

در مقاله بعدی با عنوان تقویت عمل گرایی سه راهکار دیگر برای عمل گرایی و تقویت آن را بررسی خواهیم کرد.

شما هم می توانید تجربیات و نظرات خود را با ما به اشتراک بگذارید و اگر نمونه واقعی از موارد ذکر شده را در زندگی خود داشته اید بیان کنید.

برای مشاهده سایر مقالات MBTI کلیک کنید