معرفی رشته علوم اسلامی با گرایش تفسیر و علوم قرآن
رشته علوم اسلامی با گرایش تفسیر و علوم قرآن سطح دو
مادة ۱٫عنوان
عنوان برنامه، سطح دو علوم اسلامی با گرایش تفسیر و علوم قرآن است.
مادة ۲٫تعریف
سطح دو علوم اسلامی با گرایش تفسیر و علوم قرآن، مقطعی است كه طلاب ضمن فراگیری فقه و اصول متعارف، به شناخت مفاهیم، اصطلاحات، مبانی، مسائل، روش تحقیق و ساختار دانش تفسیر و علوم قرآن می‌پردازند و پس از احراز توان علمی با ارائة تحقیق پایانی، موفق به دریافت مدرك سطح دو این گرایش میشوند.
مادة ۳٫اهداف
- شناخت و تبیین معارف و مضامین قرآن كریم و ایجاد توان بهرهگیری از آن؛
- شناخت مفاهیم و مسائل مهمدانش تفسیر و علوم قرآن؛
- آماده‌سازی طلاب جهت فعالیت‌های قرآنی؛
- ایجاد توان تحقیق در حد جمع‌آوری، تتبع و جمع‌بندی مطالب در زمینة معارف قرآنی؛
- ایجاد توان پاسخگویی به پرسش‌های عمومی در حوزة دانش تفسیر و علوم قرآن؛
- تربیت طلاب مستعد جهت ورود به مقاطع تخصصی؛
- شناخت استدلالی مسائل فقهی و اصولی و آشنایی با روشهای استنباط فقهی؛
- ایجاد توان استفاده از متون و منابع مهم فقهی، اصولی، تفسیری و علوم قرآنی و شناخت آنها.
مادة۴٫ سیاست‌ها
- اهتمام به ایجاد زمینة تعالی اخلاقی، معنوی و اعتقادی طلاب؛
- زمینه‌سازی جهت اعتماد به نفس طلاب، در مسائل علمی ـ پژوهشی؛
- تأكید بر آموزش‌های پژوهش‌گرا؛
- توجه به نیازهای جامعه و كاربردی كردن آموزش؛
- تكیه بر آموزش موضوعات اصلی دانش تفسیر و علوم قرآن؛
- تأكید بر بهرهگیری از ابزارهای نوین و روشهای كارآمد آموزشی ـ پژوهشی؛
- اهتمام به شناسایی و حمایت از طلاب مستعد؛
- اهتمام به دروس فقه و اصول و نظارت بر اجرای آن.
مادة۵٫ضرورت ایجاد گرایش
- اهمیت فوق‌العادة معارف تفسیری و قرآنی به عنوان مهم‌ترین و اصیل‌ترین منبع معرفتی در مکتب اسلام؛
- رسالت حوزة علمیه در تربیت اندیشمندان قرآن‌شناس، جهت شناخت، تبیین و ترویج معارف و مضامین قرآن كریم؛
- نیازاجتماع و امت اسلامی به شناخت، تبیین و ترویج معارف و مضامین قرآن كریم.
مادة۶٫نظام آموزشی
نظام آموزشی این گرایش به صورت نیم‌سالی، درسی[۲]و حضوری است و بدون احتساب زمان تحقیق پایانی، در هفت نیم‌سال ارائه می‌شود.
تبصره:حداكثر مدت تحصیل در موارد اضطراری، بدون احتساب زمان تحقیق پایانی نه نیم‌سال است.
مادة۷٫شرایط پذیرش
- احراز صلاحیتهای عمومی و اخلاقی، بر اساس آیین‌نامه‌های مصوب؛
- دارا بودن مدرك علمی سطح یك؛
- موفقیت در آزمون ورودی و مصاحبة علمی.
مادة۸٫عناوین و مشخصات كلی دروس
| ردیف | عنوان | ساعت |
| ۱ | دروس عمومی | ۱۶۱۶ |
| ۲ | دروس گرایشی | ۷۳۶ |
| جمع كل | ۲۳۵۲ | |
مادة۹٫عناوین و مشخصات تفصیلی دروس
| ردیف | عنوان درس | ساعت | اهداف |
|
|
فقه | ۷۲۰ | شناخت استدلالی مسائل مهم فقه، طبق برنامة مركز مدیریت در سطح دو (از ابتدای مكاسب، تا القول فی ماهیةالعیب) |
|
|
اصول | ۵۶۰ | شناخت استدلالی مسائل مهم اصول، طبق برنامة مركز مدیریت در سطح دو (تمام رسائل و جلد اول كفایةالاصولتا اول المقصد الثانی فی‌النواهی) |
|
|
کلام اسلامی | ۶۴ | شناخت استدلالی مسائل مهم و چالشی خداشناسی، نبوت و امامت، با توجه به منابع و متون اصلی كلام اسلامی و ایجاد توان لازم برای پاسخ به مسائل و شبهات اصلی آن |
|
|
فلسفة اسلامی | ۶۴ | شناخت استدلالی مسائل اساسی و چالشی فلسفة اسلامی |
|
|
رجال و درایه | ۳۲ | شناخت تكمیلی و تسلط بر مباحث مهم كاربردی و نكات تخصصی رجال و درایه، همراه با معرفی منابع مهم (مكتوب و نرم‌افزاری) رجال و درایه |
|
|
تاریخ معاصر | ۳۲ | بررسی تحلیلی تاریخ فرهنگی، اجتماعی و سیاسی صد سال اخیر ایران |
|
|
روش تحقیق | ۳۲+۱۶
نظری عملی |
آشنایی با روشهای عمومی پژوهش و كیفیت بهره‌برداری از منابع |
|
|
زبان انگلیسی عمومی ۱ و ۲ | ۳۲+۶۴
نظری عملی |
ایجاد توان درك مطلب و ترجمة متون سادة انگلیسی |
| جمع | ۱۶۱۶ | ||
| ردیف | عنوان درس | ساعت | اهداف |
|
|
آشنایی با قرآن کریم ۱ و ۲ | ۱۲۸ | آشنایی با محتوا و مضامین قرآن كریم از اول تا آخر، به صورت ترتیبی با حذف مطالب تکراری |
|
|
تفسیر ترتیبی ۱ | ۳۲ | ایجاد توان بهرهگیری از آیات جزء اول قرآن كریم و شناخت محتوا و مضامین آن، از تفسیر الکاشف مغنیه |
|
|
تفسیر ترتیبی ۲ | ۳۲ | ایجاد توان بهرهگیری از آیات ۱۴۲ بقره تا ۲۰ آل‌عمران و شناخت محتوا و مضامین آن، از تفسیر الصافی |
|
|
تفسیر ترتیبی ۳ | ۳۲ | ایجاد توان بهرهگیری از آیات ۲۰ آل‌عمران تا ۷ نساء و شناخت محتوا و مضامین آن، از تفسیر الکشّاف |
|
|
تفسیر ترتیبی ۴ | ۳۲ | ایجاد توان بهرهگیری از آیات ۷ تا ۶۷ نساء و شناخت محتوا و مضامین آن، از تفسیر التبیان |
|
|
تفسیر ترتیبی ۵ | ۶۴ | ایجاد توان بهرهگیری از آیات ۶۷ تا آخر سورة نساء و شناخت محتوا و مضامین آن، از تفسیر المیزان |
|
|
تفسیر موضوعی ۱ (خداشناسی) | ۳۲ | شناخت خدا، صفات و مراتب توحید، از منظر قرآن کریم، با روش تفسیر موضوعی |
|
|
تفسیر موضوعی ۲ ( نبوت) | ۳۲ | آشنایی با مباحث نبوت عامه (ویژگی‌ها، وظایف و اختیارات، آثار و فوائد) و نبوت خاصه (جهان‌شمولی، حقانیت و خاتمیت دین اسلام) از منظر قرآن کریم، با روش تفسیر موضوعی |
|
|
تفسیر موضوعی ۳ (انسان‌شناسی و معاد) | ۳۲ | شناخت حقیقت مرگ، عالم برزخ و قیامت و ویژگی‌های آن، از منظر قرآن کریم، با روش تفسیر موضوعی |
|
|
تاریخ و علوم قرآن | ۳۲ | شناخت اصطلاحات و مباحث مهم علوم قرآن و شناخت چگونگی جمع‌آوری، تدوین و سیر تطور قرآن کریم |
|
|
تاریخ تفسیر و مفسران | ۳۲ | شناخت سیر تطور تفسیر از عهد رسالت تاكنون، همراه با معرفی مهم‌ترین مفسران و تفاسیر شیعه و اهل‌سنت |
|
|
مبانی و قواعد تفسیری | ۳۲ | شناخت مبانی، اصول، قواعد، ضوابط و مراحل تفسیر صحیح قرآن کریم |
|
|
بلاغت قرآن | ۳۲ | شناخت فصاحت، بلاغت، آرایه‌های ادبی و زیبایی‌های گفتاری آیات قرآن کریم |
|
|
تجزیه و تركیب قرآن ۱ و ۲ | ۳۲+۱۶
نظری عملی |
افزایش توان تطبیق قواعد صرف و نحو بر آیات قرآن كریم، به منظور فهم دقیق آیات، با تأكید بر غریب آیات القرآن |
|
|
مفردات قرآن | ۳۲ | شناخت معنا و صیغة برخی واژه‌های مهم و رایج در قرآن كریم، همراه با معرفی منابع آن |
|
|
تجوید قرآن کریم | ۳۲+۱۶
نظری عملی |
آشنایی با علم تجوید و ایجاد توان روان‌خوانی و زیباخوانی قرآن کریم |
|
|
تحقیق پایانی | ۳۲+۳۲ عملی | ارائة پژوهشی جامع، در یكی از موضوعات تفسیر و علوم قرآن در حد تتبع، جمع‌آوری و جمع‌بندی اقوال |
| جمع | ۷۳۶ | ||
[۱]. این مصوبه قبلاً به عنوان مصوبة ۸۵۴ در جلسة ۳۲ کمیتة بررسی و تصویب رشته‌ها (دورة پنجم)، مورخ ۲۴/۲/۹۱ به تصویب رسیده بود، که پس از اصلاح مطابق تصمیم جلسة ۸۱ شورای عالی حوزه‌های علمیه (دورة ششم)، به مصوبة ۹۳۵ تغییر یافت.
[۲]. در این نظام هر درس به صورت مستقل ارزیابی می‌شود و قبولی یا رد در یک درس، تأثیری در قبولی یا رد دروس دیگر ندارد.
پاسخ‌ها