رشته کلام با گرایش مذاهب اسلامی سطح سه
معرفی رشته کلام با گرایش مذاهب اسلامی سطح سه
مادة ۱- عنوان
عنوان رشته، سطح سه کلام با گرایش مذاهب اسلامی است.
مادة ۲- تعریف
سطح سه کلام با گرایش مذاهب اسلامی، یکی از شاخههای کلام اسلامی است، كه طلاب، ضمن شناخت تاریخ، اندیشه و عقاید فرق و مذاهب اسلامی و آموزش مبانی اعتقادی تشیع، مهارتهای لازم جهت تبلیغ، دفاع از كیان تشیع، ارتباط با اندیشمندان و پیروان سایر مذاهب اسلامی، پاسخگویی به نیازهای مربوط، تدریس و تحقیق در حد تحلیل و بررسی تطبیقی مسائل مربوط به مذاهب اسلامی را پیدا میكنند و در پایان موفق به دریافت دانشنامة این رشته میشوند.
مادة ۳- اهداف رشته مذاهب اسلامی
- شناخت استدلالی عقاید شیعه و دفاع از آن و پاسخگویی به پرسشها و شبهات؛
- توسعه و تعمیق شناخت نسبت به مسائل ولایت و امامت بر مبنای ادلة عقلی و نقلی؛
- تبلیغ و ترویج معارف و فرهنگ اهل بیت علیهم السلام با توجه به زمینههای فكری سایر مذاهب؛
- پرورش نیروهای توانمند، جهت تصدی مدیریتهای فرهنگی و دینی مناطق چند مذهبی؛
- تقویت توان مناظره و ارتباط با علما و اندیشمندان سایر مذاهب اسلامی؛
- افزایش توان تحقیق، در حد تحلیل و بررسی تطبیقی؛
- شناخت منابع كلامی، فقهی، حدیثی، تفسیری و تاریخی مذاهب اسلامی و ایجاد توان فهم آنها؛
- ایجاد توان تدریس در سطوح پایینتر؛
- تربیت طلاب مستعد جهت ورود به سطوح بالاتر؛
- شناخت استدلالی و عمیق مسائل فقهی و اصولی، و آشنایی با روشهای استنباط فقهی؛
- ایجاد توان تتبع و تحقیق در زمینة فقه و اصول؛
- ایجاد توان استفاده از منابع فقهی و اصولی.
مادة ۴- سیاستهای رشته مذاهب اسلامی
- اهتمام به تعالی اخلاقی و معنوی طلاب؛
- اهتمام به تقویت استقلال فكری و اعتماد به نفس در مسائل علمی؛
- اهتمام به تقویت تعبد و تعهد دینی و دفاع از عقاید شیعة امامیه؛
- اهتمام به تقویت مبانی نظام اسلامی و ترویج ارزشهای آن؛
- تأكید بر آموزش پژوهشگرا؛
- تأكید بر بهرهگیری از روشهای كارآمد آموزشی با اهتمام به سنتهای حوزوی؛
- تأكید بر پویایی برنامههای آموزشی، پژوهشی و مهارتی و توجه به نیازهای روز؛
- تأكید بر شناسایی استعدادهای برتر در زمینة تحقیق، تدریس، تبلیغ و مدیریت فرهنگی در مناطق چند مذهبی؛
- تأكید بر استفاده از متون آموزشی واجد استانداردهای لازم؛
- اهتمام به تقویت مبانی نظام اسلامی و ترویج ارزشهای آن؛
- اهتمام به دروس فقه و اصول و نظارت بر اجرای آن.
مادة ۵- ضرورت رشته مذاهب اسلامی
- نقش مؤثر و فوقالعادة شناخت فرق و مذاهب اسلامی در تبیین و ترویج مكتب اهلبیت علیهم السلام و ایجاد و تقویت اخوت و تعامل بین مسلمانان؛
- رسالت حوزة علمیه در تربیت مبلّغان روزآمد و توانمند جهت تبیین، ترویج و دفاع از عقاید شیعة امامیه و ایجاد اخوت اسلامی؛
- نیاز نظام و اجتماع اسلامی به روحانیان توانمند، جهت تبیین و ترویج مكتب اهلبیت علیهم السلام و ایجاد همگرایی اسلامی در مقابله با تهاجمات فكری و فرهنگی استكبار جهانی و دشمنان مشترك.
مادة ۶- نظام آموزشی رشته مذاهب اسلامی
نظام آموزشی این رشته نیمسالی، درسی[۳]و حضوری است. طول دوره بدون احتساب پایاننامه حداقل شش و حداكثر هشت نیمسال است.
مادة ۷- شرایط پذیرش رشته مذاهب اسلامی
- احراز صلاحیتهای عمومی و اخلاقی بر اساس آئیننامههای مصوب
- دارا بودن مدرك علمی سطح دو با گرایش کلام اسلامی
تبصره:دارندگان مدرکِ سطح دو گرایشهای دیگر یا سطح دو عمومی، میتوانند متقاضی تحصیل این رشته باشند، ولی در صورت قبولی در آزمون ورودی و مصاحبه، علاوه بر دروس عمومی و تخصصی، باید دروس پیشنیاز را نیز بگذرانند.
- قبولی در آزمون ورودی و مصاحبة علمی (كتابهای بدایةالحكمه، تلخیصالمحاضرات و منطق مظفر از منابع آزمون ورودی هستند.)
مادة ۸- جدول دروس پیشنیاز رشته مذاهب اسلامی
ردیف | عنوان درس | ساعت | اهداف |
|
معارف قرآن ۱ (خداشناسی) | ۶۴ | آشنایی با معارف قرآن، در بخش خداشناسی و كسب توان مراجعه به متون تفسیری و حدیثی |
|
معارف قرآن ۲
(راه و راهنماشناسی) |
۳۲ | آشنایی با معارف قرآن، در بخش راه و راهنماشناسی و كسب توان مراجعه به متون تفسیری و حدیثی |
|
معارف قرآن ۳ (معادشناسی) | ۳۲ | آشنایی با معارف قرآن، در بخش معادشناسی و كسب توان مراجعه به متون تفسیری و حدیثی |
|
عقاید خاص شیعه | ۶۴ | تبیین استدلالی مباحث امامت، ولایت باطنی و مباحثی، مانند: تقیه، بداء، رجعت، توسل، شفاعت و وحدت اسلامی |
|
مهدویت | ۳۲ | تبیین آموزة مهدویت، با بررسی مبانی و مسائلی مانند: فلسفة غیبت و انتظار، آثار وجودی امام غائب، ظهور و علائم آن، حكومت حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه از دیدگاه شیعه |
|
فلسفه اسلامی | ۶۴ | شناخت استدلالی مباحث خداشناسی فلسفی (بخش الهیات بالمعنیالاخص از كتاب نهایةالحكمه) |
|
كلیات علم كلام | ۱۶ | شناخت علم كلام (فرق آن با فلسفه و علوم دیگر) موضوع، غایت و مبانی آن، تبیین حجیت روشهای عقلی و نقلی و شرایط آنها |
|
تاریخ كلام امامیه | ۳۲ | آشنایی با سیر تكوّن و تطور علم كلام، مشربهای كلامی، متكلمین بزرگ و منابع و مآخذ كلام امامیه |
|
منطق | ۳۲۱۶+نظری عملی | تبیین روش استدلال برهانی، جدلی و شرایط آنها، همراه با شناخت مغالطه و انواع آن به صورت کاربردی |
|
تاریخ معاصر ایران | ۳۲ | بررسی تحلیلی تاریخ فرهنگی، سیاسی و اجتماعی صد سال اخیر ایران به صورت مطالعاتی |
|
مدیریت فرهنگی | ۳۲ | ایجاد توان مدیریت فرهنگی، با آموزش اصول و روشهایتبلیغ، برنامهریزی و مدیریت فرهنگی و تبلیغی |
|
زبان عربی یا انگلیسی | ۳۲۱۶+نظری عملی | ایجاد توان درك مطلب و ترجمة متون سادة عربی یا انگلیسی |
جمع | ۴۹۶ |
تبصره:طلابی كه دروس پیشنیاز را در مراكز معتبر گذرانده باشند، در صورت مطابقت هشتاد درصدی سرفصلها از گذراندن این دروس معاف هستند.
مادة ۹- عناوین و مشخصات كلی دروس
ردیف | عنوان | تعداد ساعت | |
۱ | دروس عمومی | ۶۲۴ | |
۲ | دروس تخصصی | ۱۲۱۶ | |
جمع كل | ۱۸۴۰ | ||
مادة ۱۰- عناوین و مشخصات تفصیلی دروس رشته مذاهب اسلامی
- دروس عمومی
ردیف | عنوان درس | ساعت | اهداف |
|
فقه | ۱۶۰ | شناخت استدلالی مسائل مهم فقه، طبق برنامة مركز مدیریت در سطح سه (از القول فی ماهیة العیب تا آخر مکاسب) |
|
اصول | ۳۲۰ | شناخت استدلالی مباحث مهم اصولی، طبق برنامة مركز مدیریت در سطح سه (جلد اول كفایةالاصول از ابتدای المقصد الثانی فی النواهی تا پایان جلد دوم) |
|
عربی معاصر | ۱۶+ ۳۲
نظری عملی |
ایجاد توان بهرهگیری از متون عربی جدید در حوزة مذاهب اسلامی |
|
روشتحقیق پیشرفته | ۱۶+ ۳۲
نظری عملی |
تقویت توان تحقیق و پژوهش در مسائل امامت، با آموزش روشهای تحقیق و كیفیت بهرهبرداری از ابزار و منابع |
|
روش تدریس | ۱۶+ ۳۲
نظری عملی |
ایجاد توان مهارت تدریس، با آموزش روشها و فنون كلاسداری و ارزشیابی |
جمع | ۶۲۴ |
- دروس تخصصی
ردیف | عنوان درس | ساعت | اهداف |
|
كلام مقارن
۱ و ۲ و ۳ و ۴ |
۱۲۸ | بررسی مسائل اختلافی امامیه، با سایر مذاهب اسلامی در باب توحید، نبوت، امامت و معاد |
|
شبهات كلامی | ۳۲ | بررسی و پاسخ به شبهات اعتقادی مهم، رایج و مورد ابتلاء، به منظور تبیین و دفاع از عقاید شیعه |
|
مسائل جدید كلامی | ۳۲ | بررسی مسائل مهم و جدید كلامی، مانند: معرفت دینی، تجربة دینی، تكثّرگرایی، علم و دین و قلمرو دین |
|
مبانی، قواعد و روشهای تفسیری | ۳۲ | بررسی تطبیقی مبانی، قواعد، روشها و گرایشهای تفسیری فریقین |
|
تفسیر قرآن ۱ و ۲ | ۶۴ | آشنایی با تفسیر آیات مورد نیاز در مناطق اهلسنت، مانند: آیات ولایت و خلافت، به میزان شش جزء به صورت مطالعاتی |
|
تاریخ و سیرة معصومینعلیهم السلام | ۳۲ | نقد و بررسی شبهات مخالفین و معاندین، در مورد رفتار، گفتار، موضعگیری و سیرة معصومینعلیهم السلام |
|
ولایت فقیه | ۳۲ | تبیین نظام سیاسی شیعه در عصر غیبت و شناخت استدلالی رهبر و حاكم اجتماعی، شرایط، وظایف و اختیارات او، از دیدگاه شیعة امامیه با عنایت به قانون اساسی |
|
مذاهب فقهی اهل سنت | ۳۲ | شناخت سیر تطور مذاهب حنفی، شافعی، مالكی و حنبلی و آشنایی با آراء مهم، روشها، منابع و كتب مهم فقهی آنان به صورت مطالعاتی |
|
فقه مقارن ۱ و ۲ و ۳ | ۹۶ | بررسی مهمترین مباحث اختلافی فریقین در عبادات، معاملات، احوال شخصیه، قضا و… |
|
فرق اسلامی ۱ | ۳۲ | شناخت، بررسی و نقد عقاید، آموزهها، روشها، تاریخ و كتب اصلی فرق تشیع (امامیه، اسماعیلیه، زیدیه وكیسانیه) |
|
فرق اسلامی ۲ | ۳۲ | شناخت، بررسی و نقد عقاید، آموزهها، روشها، تاریخ و كتب اصلی فرق تسنن (اصحاب حدیث، معتزله، اشاعره، ماتریدیه و اباضیه) |
|
فرق انحرافی ۱ | ۳۲ | شناخت تاریخ، جریانات، سازمان و تشكیلات وهابیت و نقد آموزهها و عقاید آنها |
|
فرق انحرافی ۲ | ۳۲ | شناخت، بررسی و نقد عقاید، آموزهها و تاریخ شیخیه، بهائیت، قادیانیه و یزیدیه |
|
فرق انحرافی ۳ | ۳۲ | شناخت، بررسی و نقد آموزهها، عقاید، سیر تكوّن و تطور، جریانها و سلسلههای صوفیه |
|
فرق انحرافی ۴ | ۳۲ | شناخت، بررسی و نقد مبانی، عقاید و آموزههای عرفانهای كاذب و نوظهور |
|
اصول فقه | ۳۲ | بررسی و نقد مهمترین مسائل اختصاصی اهل سنت در اصول فقه |
|
علم الحدیث تطبیقی ۱ | ۳۲ | بررسی مسائل اختلافی فریقین در باب جایگاه، حجیت، مبانی فهم، تاریخ و منابع حدیث |
|
علم الحدیث تطبیقی ۲ | ۳۲ | بررسی مسائل اختلافی فریقین در باب مكاتب، اصطلاحات و سبكهای حدیثی، احادیث موضوعه، اسرائیلیات و مبانی جرح و تعدیل |
|
رجال | ۳۲ | بررسی و نقد آراء اختصاصی اهل سنت در علم رجال، از نظر مبانی، روشها و قواعد، همراه آشنایی با منابع رجالی آنها |
|
نظام روحانیت در مذاهب اسلامی | ۱۶ | آشنایی با چگونگی پیدایش، سیر تطور، نظام و سلسله مراتب روحانیت در مذاهب اهل سنت و آشنایی با نظام درسی آنان |
|
جغرافیای جهان اسلام | ۳۲ | شناخت جغرافیای انسانی، فرهنگی، اقتصادی و طبیعی جهان تشیع و تسنن در عصر حاضر |
|
نقد و مناظره | ۳۲ | كسب مهارتهای مناظره، نقد اندیشه و پاسخ به شبهات، با آموزش روشها و قواعد نقد و مناظره |
|
مكالمة عربی | ۴۸ + ۴۸ عملی | تقویت توان تکلم به زبان عربی، از طریق آموزشهای کاربردی |
|
عربی معاصر پیشرفته | ۱۶+ ۳۲
نظری عملی |
تقویت توان بهرهگیری از متون عربی جدید، در حوزة مذاهب و فرق اسلامی |
|
پایاننامه | ۱۹۲
عملی |
ارائة پژوهشی جامع، همراه با نقد و بررسی و تتبع كافی در موضوعات مرتبط با مذاهب اسلامی |
جمع | ۱۲۱۶ |
[۱]. این مصوبه قبلاً به عنوان مصوبة ۸۰۸ در جلسة ۲۰ کمیتة بررسی و تصویب رشتهها، (دورة پنجم)، مورخ ۶/۹/۹۰ به تصویب رسیده بود، که پس از اصلاح مطابق تصمیم جلسة ۸۱ شورای عالی حوزههای علمیه (دورة ششم)، به مصوبة ۹۳۱ تغییر یافت.
[۲]. عنوان رشته، اصلاحی مصوبة ۸۳۱٫
[۳]. در این نظام، هر درس به صورت مستقل ارزیابی میشود و قبولی یا رد در یک درس، تأثیری در قبولی یا رد دروس دیگر ندارد.
پاسخها